گیاهان علاوه‌بر زیباسازی محیط یکی از مهمترین عوامل آرامش‌بخش زندگی مدرن و ماشینی انسان امروزی هستند، ایجاد یک باغچه در محیط منزل تاثیرات مثبتی بر روح و روان انسان می‌گذارد. از این رو اهمیت دادن به طراحی باغچه و زیباسازی آن از اصول مهم طراحی منازل مسکونی است. در طراحی باغچه، تزیین آن و به طور کلی طراحی و بازسازی حیاط، می‌توان از سنگریزه برای زیباسازی با ایجاد مسیرها و ساخت فضایی ترکیبی از سنگ و خاک و گیاه استفاده کرد.
سنگریزه یکی از مرسوم‌ترین و پراستفاده‌ترین متریال‌ها در طراحی فضای بیرونی منازل است. از سنگریزه در آلاچیق‌‌های باغ و آلاچیق خانگی، برای پرکردن فضای خالی و به عنوان یک سیستم زهکشی سودمند استفاده می‌شود. سنگ‌ریزه‌ها با داشتن سایز و رنگ‌بندی‌های فراوان، بر زیبایی هر باغچه‌ای با هر سبک و اندازه‌ای می‌افزایند. این مقاله تلاش می‌کند، ده شیوه را که شما می‌توانید با استفاده از سنگریزه باغچه خانه خود را تبدیل به یک منظره چشم‌نواز و زیبا کنید، بیان کند. به خاطر داشته باشید که خلاقیت، در طراحی حرف اول را می‌زند و می‌تواند شما را به مسیرهای بی‌نهایت زیبایی هدایت کند.
سوالات متداول:
سنگریزه در طراحی باغچه چه کاربردی دارد؟
1- کنترل فرسایش خاک باغچه 2. زیبایی باغچه 3- تعریف مسیرهای ماشین‌رو 4- به عنوان کود باغچه و گیاهان 5- بهترین راه زهکشی خاک باغچه.
بهترین و مناسب‌ترین سنگ‌ها برای طراحی باغچه کدامند؟
1- سنگ تراورتن 2- سنگ مرمریت 3- سنگ مالون 4- گرانیت.
برای جلوگیری از حرکت سنگ‌ریزها بر روی سطح سنگفرش چه اقدامی انجام می‌شود؟
باید در زیرساخت اصلی یک لایه سنگ با مقاومت بالا و محکم نصب شود و بعد سنگفرش روی آن قرار گیرد.
استفاده از سنگریزه در مسیرهای طراحی شده باغچه
یک حیاط کوچک یا باغچه‌ای زیبا به تخیل شما اجاز‌ه‌ی خودنمایی می‌دهد. باغچه‌ای با یک مسیر سنگ‌ریزه‌ای علاوه‌بر زیبایی، مزایای دیگری هم دارد. سنگ‌ریزه‌ها به دلیل ایجاد یک سیستم زهکشی سریع و صدای لذت‌بخششان در زیر پا، برای ساختن و پوشاندن مسیرها، عالی هستند.
محل عبورِ بین فضای سبز، گل‌ها و درختانتان را با استفاده از سنگ‌ریزه‌ها طراحی کنید؛ زیرا برای آبیاری درختان و در عین حال آسیب نرساندن به گل‌ها، ایجاد مسیری مناسب ضروری است. استفاده از سنگهای مقاوم و حتی ترکیب آن با مصالح دیگر، روشی صحیح برای طراحی باغچه پیاده رو و ساخت باغچه مصنوعی است. طراحی خاص با سنگ‌ها، به ویژه سنگ‌ریزه‌های رنگی، چشم‌نواز بوده و یک دعوت‌کننده‌ی عالی برای میهمانانتان است، همچنین، فضا را از یکنواختی در می‌آورد.
مسئله مهم در مورد سنگریزه، این است که بعضی از آن‌ها بیشتر از بقیه روی هم سر می‌خورند و می‌توانند قدم زدن را دشوار کنند. نصب و چینش مناسب سنگ‌ریزه‌ها و جنس سنگریزه در میزان لغزش آن‌ها تاثیر بسیاری دارد. برای کاهش این سرخوردن‌ها، می‌توانید از سنگهای با کیفیتی مثل گرانیت تجزیه شده یا سنگهای اندکی درشت‌تر استفاده کنید. به طور کلی بهترین سنگ‌ها برای طراحی و دیزاین باغچه، تزیین حیاط خانه و به عنوان کفپوش محوطه: سنگ مالون، سنگ گرانیت، سنگ تراورتن و سنگ مرمریت و سنگ لاشه است که هر کدام کاربری خاص خود را دارد.
برای نصب سنگ‌ریزه‌ها، اول از یک لایه سنگ فشرده سخت به عنوان زیر بنا استفاده کنید. بعد از متراکم کردن سنگ پایه، یک لایه سنگریزه با عمق ۵ تا ۱۰ سانتی‌متر روی آن بریزید و دوباره آن را متراکم و محکم کنید. همچنین، محصولاتی وجود دارند که روی سطح سنگریزه ریخته می‌شوند، تا آن را محکم در جای خود نگه دارند.
ترکیب سنگریزه با سنگفرش در طراحی باغچه
سنگ و سنگریزه به دلیل مقرون‌به‌صرفه بودن و اجرای سریع و جذابیتی که به فضا می‌بخشد، گزینه‌ی مناسبی برای خلاقیت در محوطه سازی باغ و حیاط سازی مدرن است. برای پر کردن فضای خالی بین قطعات بزرگ سنگفرش حیاط، باغچه و گذرگاه‌ها سنگریزه جایگزین خوبی نسبت به خاک است. این ترکیب جذاب‌تر از مسیرهایی است که در میان سنگ‌ها با زمین خالی پوشیده شده و در عین حال نصب آن نیز راحت‌تر است.
دقت کنید رنگ سنگ‌ریزه‌ها و سنگفرش با هم هماهنگ باشد. برای جلوگیری از حرکت سنگریزه به روی سطح سنگفرش، ابتدا در زیر ساخت یک لایه سنگ با استقامت بالا و محکم نصب کنید و سپس سنگ‌فرش‌ها را روی آن قرار دهید. اینگونه، سطح سنگفرش اندکی از سطح زمینی که سنگ‌ریزه‌ها روی آن پخش می‌شوند، بالاتر بوده و از حرکت سنگریزه روی آن جلوگیری می‌شود.
سنگریزه در طراحی یک پاسیو
در مناطقی که سطح زمین غیر قابل نفوذ و سخت است، استفاده از سنگریزه، گزینه‌های شما را برای داشتن یک فضای سبز در بیرون از خانه و فضای حیاط افزایش می‌دهد. از آن‌جایی که آب می‌تواند از بین سنگ‌ریزه‌ها عبور کند و به دلیل اینکه سنگریزه به عنوان یک سطح قابل نفوذ عمل می‌کند. استفاده از آن در طراحی پاسیو مناسب است. زندگی در ساختمان‌هایی که فاقد فضای سبز، پاسیو و یا حیاط خلوت است، بسیار دشوار و گاها غیر قابل تحمل است.
از اصلی‌ترین اهداف طراحی پاسیو کوچک در منازل می‌توان از ایجاد فضای سبز در محیط‌های کوچک و فاقد حیاط نام برد. گرچه پاسیو در محیط‌های باز هم ایجاد می‌شود. پاسیوها با توجه به مکان قرار گرفتن‌شان؛ ابعاد و اندازه‌ی طراحی و همچنین عملکردی که در زیباسازی و تصفیه‌ی فضای خانه دارند، نقشی مهم و متفاوت را در طراحی فضا ایجاد می‌کنند. استفاده از سنگریزه در پاسیوها، یک سطح زیبا به فضا اضافه می‌کند و در عین حال، با بقیه اجزای محیط نیز هماهنگ است.
هنگام انتخاب رنگ سنگریزه، دقت کنید که با شکل و استایل باغچه شما هماهنگی و هارمونی داشته باشد. به عنوان مثال، سنگ‌ریزه‌های تیره برای اشکال امروزی باغچه مناسب و هماهنگ هستند؛ در حالی که، سنگ‌ریزه‌هایی با رنگ‌های گرم معمولا برای حیاط سازی کلاسیک انگلیسی و یا ظاهر مدیترانه‌ای مناسب است.
ویژگی‌های منحصربه‌فرد آب را در طراحی باغچه، فراموش نکنید
اکثر مردم به طبیعت علاقه‌مند هستند و ترجیح می‌دهند طراحی باغچه‌ی منازل خود را به گونه‌ای انجام دهند، که یادآور طبیعتی زیبا و دلنواز که برایشان خاطره‌انگیز است، باشد. استفاده از آب در طراحی حیاط منزل ایرانی و دیزاین باغچه، می‌تواند علاوه‌بر ایجاد فضایی مشابه طبیعت، محیطی آرام را به شما هدیه کند. در طراحی و تزیین باغچه و خانه باغ ایرانی، آب همیشه نقشی مهم و چشم‌گیر داشته است. وجود حوض‌ها در بناهای سنتی و حیاط سازی سنتی ایرانی، گویای همین امر است.
استفاده از ترکیب سنگ و سنگریزه برای پوشاندن کف آبنما، حوض و حاشیه جدول باغچه یا نرده باغچه، مسیرهای خشک، روشی زیبا و مناسب است. معمولا سنگ‌ریزه‌های تیره در این ترکیب شیک و زیباتر به نظر می‌رسند. وقتی آب بر روی سنگ‌ریزه‌ها جاری می‌شود، رنگ تیره‌ی آن‌ها تقریبا مشکی به نظر می‌رسند و تضاد زیبایی با گیاهان سرسبز اطراف ایجاد می‌کنند.
استفاده از سنگ‌ریزه‌ها به عنوان کود برای خاک باغچه و گیاهان
در باغچه‌ها، می‌توانید از یک لایه سگ‌ریزه به عنوان کود گیاهی استفاده کنید. بعد از کاشتن گیاهان، یک لایه‌ی ۲ تا ۳ سانتی‌متری سنگریزه روی سطح خاک بریزید. فضای کوچک اطراف بدنه درختان و گیاهان را خالی بگذارید، دقت کنید که استفاده از مقدار بیشتر سنگریزه می‌تواند موجب فشرده شدن خاک و بسته شدن منافذ آن شود. این کار از رویش علف های هرز و تبخیر آب جلوگیری کرده و نتیجه آن، ایجاد ظاهر مرتب و شاداب برای باغچه شما است. با وجود اینکه استفاده از سنگریزه به جای کود در گیاهانی مثل کاکتوس که آب کمتری نیاز دارند، مرسوم‌تر است؛ اما این تکنیک برای باغچه‌هایی با گیاهان قدیمی هم به خوبی جواب می‌دهد.
علاوه‌بر آن امروزه برای نفود هوا در خاک و رویش بهتر گیاهان از سنگریزه استفاده می‌شود. نمونه‌های مناسب برای این کار سنگ پرلیت است. پرلیت نوعی سنگ آتشفانی است که با ترکیب شدن با اسید و آب به شکل کنونی خود در می‌آید. این سنگ به صورت ذرات گرد سفید رنگی در باغبانی استفاده می‌شود، که افزون‌بر ایجاد منافذی برای عبور هوا از خاک و هوارسانی بهتر به ریشه‌ی گیاهان، به طراحی و زیباسازی باغچه با خلق تضاد رنگی سیاه و سفید، کمک می‌کند. همچنین به دلیل معدنی بودن این سنگ، استفاده از ترکیب پرلیت و خاک در باغچه می‌تواند مواد معدنی مورد نیاز خاک و گیاهان را تامین کند.
در این باغچه هلندی موجود در تصویر، استفاده از سنگ‌ریزه‌هایی با رنگ‌های ماسه‌ای به جای کود، موجب گرم و صمیمی شدن فضا و جلوه‌گری بیشتر باغچه شده است.
استفاده از سنگریزه در مسیرهای ماشین‌رو قابل نفوذ
سنگریزه اگر بر روی یک زیربنای سنگی فشرده و محکم و با سطوح قابل نفوذ نصب شود، می‌تواند به راحتی فشار چرخ‌های ماشین را تحمل کرده و به عنوان یک سطح محکم برای عبور و مرور وسایل نقلیه عمل کند. این مسیرها در مناطق پر باران که نفوذپذیری خاک زیاد است، همچنین در مناطقی با زمستان‌های سخت که موجب یخ زدن و ترک خوردن آسفالت و بتن می‌شود، بسیار مناسب است. قابل ذکر است، استفاده از سنگریزه در مسیرهایی که کمی شیب دارند، چندان معقول نیست. به خاطر داشته باشید، که گرچه قیمت نصب سنگ‌ریزه‌های مختلف متفاوت است، اما در گران‌ترین حالت خود نیز سنگ‌ریزه‌ها بسیار ارزانتر از آسفالت و بتن هستند.
تاد هایمن، یک دیزاینر فضای آزاد، برای این خانه در بروکلین از مسیر ماشین‌رو سنگی استفاده کرده است. آسفالت قدیمی با سطح قابل نفوذ که می‌تواند آب را به خیابان هدایت کند، تعویض شده است و در عین حال ترکیب سنگ‌ریزه‌های کوچک با تخته‌های چوبی محکم فضای امروزی و تازه‌ای به محیط بخشیده است.
استفاده از سنگریزه راه حل مناسب برای زهکشی خاک باغچه و حیاط
هر زمان که به آبیاری زمین می‌پردازیم، سطح آب زیرزمینی باغچه بالا آمده و تهویه در بخش ریشه گیاه با مشکل روبرو می‌شود. زهکشی به جمع‌آوری و خارج کردن املاح اضافی خاک و هدایت آب‌های سطحی به ویژه در مناطق مرطوب و پر آب کمک می‌کند. همچنین از دیگر فواید زهکشی مناسب خاک، جلوگیری از راکد شدن آب و ایجاد بوی تعفن و نامطبوع در باغچه است.
یکی از روش‌های خوب برای زهکشی باغچه و خاک گیاهان، طراحی باغچه با سنگ ریزه است. بسته به نوع استفاده و نصب سنگریزه، آن‌ها می‌توانند به حرکت، هدایت و یا تخلیه آب کمک کنند. به عنوان مثال، زهکشی فرانسوی به تخلیه آب از محیط خانه و بستر خاک باغچه کمک می‌کند. در مقابل آن، در باغچه‌هایی که به آب باران نیاز دارند، از سنگریزه برای هدایت آب به بستر خاک و جلوگیری از رانش و تبخیر آن استفاده می‌شود.
سنگ‌ریزه‌ها همچنین، با ایجاد یک سطح قابل نفوذ، می‌توانند به سیستم زهکشی آب کمک کنند. برای مثال، طراح در دیزاین پاسیو بتنی زیر، یک فضای باریک در راستای باغچه را با سنگریزه پر کرده است. این لایه باریک علاوه‌بر هنری و زیبا کردن فضای پاسیو، به هدایت و ذخیره آب باران نیز کمک می‌کند.
برای حفظ هماهنگی اجزای باغچه، طراح از همان مدل سنگ برای پوشاندن راستای دیوار باغچه که یکی دیگر از نقاطی است که تخلیه آب را دشوار می‌کند، استفاده کرده است. طراح در اینجا سنگهای براق را به کار برده است. اما استفاده از سنگریزه نیز همین نتیجه را ایجاد می‌کند.
استفاده از سنگریزه در طراحی باغچه‌های مواد خوراکی
سنگ‌ریزه‌های بسیار کوچک، که احتمال تحرک آن‌ها در زمان حرکت چرخ دستی کمتر است، برای باغچه‌های خوراکی مناسب هستند. لبه‌های تیز این سنگ‌ریزه‌ها باعث می‌شود، که آن‌ها محکم و استوار در جای خود باقی بمانند و در عین حال، آب به راحتی از سطح باغچه تخلیه شود. علاوه‌برآن، یک لایه از این سنگریزه روی سطح خاک مانع خوبی برای رشد و رویش علف‌های هرز است. گرچه باید توجه داشت که این لایه، ضخیم نبوده و از رشد گیاهان خوراکی جلوگیری نکند.
کاشت گیاهان خوراکی بوته‌ای چون آویشن، ریحان، نعنا و رزماری در میان سنگ‌ریزه‌ها به زیباسازی باغچه و حیاط کمک می‌کند. همچنین می‌توانید از قلوه سنگ و سنگهای درشت و بزرگتر برای مرزبندی کرت‌های گیاهان باغچه خود استفاده کنید.
نقش سنگریزه در زیباسازی باغچه و حیاط
اگر در طراحی باغچه و حیاط خانه خود مکانی را برای منقل، آتشدا‌‌ن‌ها و انواع باربیکیوها مانند باربیکیو گازی و برقی انتخاب کردهاید، می‌توانید از سنگریزه در پوشاندن فضای اطراف منقل سنگی و حتی فلزی در بیرون از خانه استفاده کنید. برای این کار سنگریزه بسیار ارزانتر و به صرفه‌تر از سنگفرش است و سطح مرتب، زیبا و ایمنی ایجاد می‌کند. دقت کنید که رنگ سنگ‌ریزه‌ها با دیواره‌های منقل هماهنگ باشد. همچنین منقل‌های فلزی یا متحرک با هر رنگ سنگ‌ریزه‌ای هماهنگ می‌شوند.
استفاده از سنگریزه در کنترل فرسایش خاک
سنگریزه در مسیرها یا روی خاک به عنوان کود، می‌تواند از تخریب خاک جلوگیری کند. درست است که همه انواع سنگ‌ریزه‌ها برای این هدف سودمند هستند، اما سنگ‌ریزه‌های خرد شده با گوشه‌ها و زاویه‌هایی تیز، که ذرات خاک را در جای خود ثابت نگاه می‌دارند و همچنین از شسته شدن آن‌ها با آب جاری، جلوگیری بهتری می‌کنند، مناسب‌تر هستند.
توجه و دقت کنید، که اگر تخریب خاک در منزل شما تبدیل به یک مشکل بزرگ شده، سنگ‌ریزه‌ها به تنهایی راه حل کافی و مناسبی نیستند؛ بلکه همراه آن باید روش‌های دیگر جلوگیری از تخریب خاک مانند: کاشتن گیاه، استفاده از دیواره‌های محکم و محصولاتی که به تقویت خاک کمک می‌کنند، را ترکیب کرده و در طراحی حیاط و باغچه خود بکار ببرید.
سخن آخر
استفاده از سنگریزه در طراحی یک باغچه و حیاط‌سازی ساده، علاوه‌بر زیبایی و مقرون‌به‌صرفه بودن، می‌تواند به زهکشی خاک باغچه، صرفه‌جویی در مصرف زیاد آب، ایجاد مسیرهای دسترسی زیبا در اطراف باغچه، ساخت مسیری ماشین‌رو در مناطق باران‌خیز و پر برف و کنترل فرسایش خاک کمک کند. برای این که باغچه‌ای زیبا با استفاده از سنگریزه داشته باشید، که لحظات آرامش‌بخشی را برای شما به ارمغان آورد، به ده شیوه مطرح شده برای طراحی باغچه با سنگ ریزه و حیاط منزل خود، توجه کنید. ذهن خلاق شما روش‌های جدیدی افزون‌بر آنچه ذکر شده، می‌تواند ارائه دهد. آیا تا به حال از سنگریزه در باغچه خانه خود استفاده کردهاید؟ چگونه؟ در بخش نظرات آن‌ها را با ما در میان بگذارید.
۱۰ ایده طراحی باغچه حیاط با سنگریزه
