امروزه صنعت ساختوساز با تحولات بزرگی روبرو شده است. دلیل این تحولات استفاده از مصالح متنوع با کارایی مختلف میباشد. با توجه به خلاقیت‌هایی که در عصر حاضر در حوزه ساختوساز با آنها مواجه هستیم، مصالحی در بازار موجود هستند که دارای شکل متفاوتی بوده و از آنها می‌توان در قسمت‌های مختلفی استفاده کرد. توری سنگی، یکی از این مصالح است. این محصول که امروزه با نام گابیون شناخته می‌شود، ازجمله مصالحی است که در ساختوساز مورداستفاده قرار می‌گیرد و می‌توان آن را نمونه‌ای بارز از تلفیق تکنولوژی با مصالح قدیمی به شمار آورد.
افراد فعال در این عرصه با این محصول آشنایی دارند؛ اما نام آن به گونه‌ای است که شاید کمتر کسی آن را شنیده باشد و یا معنا و مفهوم این محصول را بداند. این در حالی است که آشنایی با این محصول و کاربرد آن می‌تواند حلال بسیاری از مشکلات در زمینه ساختوساز، مخصوصاً محوطه‌سازی باشد. ازاین‌رو در این مقاله قصد داریم در مورد این محصول، اطلاعاتی ارائه کرده و کاربرد توری سنگی و انواع آن را به مخاطبان معرفی نماییم. توصیه می‌کنیم تا انتهای مطلب، ما را همراهی کرده و اطلاعاتی جامع در مورد این محصول به دست آورید.
سوالات متداول:
انواع گابیونها در طراحی محوطه را نام ببرید؟
گابیونها در انواع مختلف توری، سبدی، تشکی، پلاستیکی برای کاشت گیاهان یا به شکل تزئینی تولید میشوند.
آیا میتوانیم از گابیون برای رشد گیاهان محوطه خانه استفاده کنیم؟
بله؛ کاربرد اصلی گابیونهای تزیینی محوطه، رشد گلها و گیاهان میباشد.
گابیون در چه فضاهایی پرکاربرد است؟
گابیونها در محوطه سازی، ساختمان سازی، طراحی سازههای مختلف، جادهسازی، سدسازی و ساخت آبراهه پرکاربرد هستند.
گابیون چیست؟
قبل از هر چیزی به‌منظور آشنایی با این محصول باید بدانید منظور از آن چیست و چگونه تهیه می‌شود. این محصول در قدیم به‌صورت توری‌هایی تهیه می‌شد که به شکل یک سبد استوانه‌ای بود. داخل این سبد از خاک پر می‌شد و به‌منظور درست کردن سنگر و جان‌پناه مورد استفاده قرار می‌گرفت؛ اما امروزه این توری‌ها با تکنولوژی درهم‌آمیخته شده و شکل متفاوتی به خود گرفته و از کاربردهای فراوانی برخوردار می‌باشند. گابیون نوعی توری است که از مفتول‌های سیمی درست می‌شود. داخل این سبدها از مصالح ساختمانی مختلف نظیر سنگ و خاک پر می‌شود و در موارد متعددی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
با توجه به این‌که این مصالح را می‌توان در شکل‌ها، اندازه‌ها و با کاربردهای متنوعی ساخت، امروزه در مهندسی عمران از آن استفاده‌های مختلفی می‌شود. می‌توان آنها را به‌صورت تکی مورد استفاده قرار داده و یا از کنار هم گذاشتن آنها، سازه‌هایی بزرگ ساخت. تمامی این گفته‌ها حکایت از اهمیت کاربرد گابیون دارد. البته لازم به ذکر است که این محصول دارای انواع مختلفی است که کاربرد آن در قسمت‌ها و سازههای مختلف را امکان‌پذیر می‌کند.
گابیونها چه ویژگی‌هایی دارند؟
انواع توری سنگی بر اساس نوع کاربری که دارند، طی یک فرایند تقریباً ساده درست میشوند. همان‌طور که گفته شد، در ساخت این سازه‌ها از مفتول‌های سیمی استفاده می‌شود. در پروسه ساخت گابیونها، پس از تولید مفتول‌های سیمی در اندازه و اشکال موردنظر، از ورق گالوانیزه بر روی آنها استفاده می‌شود. البته می‌توان خود این مفتول‌ها را نیز از ورق گالوانیزه تهیه نمود. به همین جهت این مفتول‌ها دارای مقاومت بالایی هستند و می‌توانند فشاری که از طرف مصالح داخل سبدها به آنها وارد می‌شود را به‌خوبی تحمل کنند.
سازندگان این محصولات بر اساس کاربری مدنظر، اندازه توری سیمی و مصالحی که قرار است داخل آنها استفاده شود ضخامت این محصولات را تعیین می‌نمایند. ضخامت این مفتول‌ها با توجه به مؤلفه‌های بیان شده، چیزی در حدود 2 تا 5 میلی‌متر خواهد بود. از دیگر ویژگی‌های گابیون می‌توان به مقدار پوشانندگی، مقاومت کششی و کشیدگی آنها اشاره کرد. به‌صورت معمول، تمامی مفتول‌های مورداستفاده برای تولید این مصالح دارای کشیدگی در حدود 10 درصد هستند. مقدار پوشانندگی آنها نیز مابین 350 تا 300 گرم بر میلی‌متر بوده و از مقاومت کششی 350 تا 2000 مگا پاسکالی برخوردار هستند.
چند نوع گابیون وجود دارد؟
توری‌های سنگی دارای موارد استفاده مختلفی در ساختوساز هستند. به همین جهت باید آنها را با استفاده از مفتول‌هایی با ضخامت و شکل مختلف ساخت. این امر سبب می‌شود تا شاهد تولید انواع این توری‌ها بوده و با کاربردهای متنوع آنها روبرو باشیم. با توجه به نیازهای موجود در ساختوساز، گابیون در انواع زیر تولید و به بازار ارائه می‌شود:
- توری
- سبدی
- تشکی
- کیسه‌ای
- پلاستیکی
هر کدام از این مصالح دارای مشخصات ویژه و منحصربه‌فردی هستند. از مهم‌ترین مؤلفه‌هایی که باعث تفاوت میان آنها می‌شود می‌توان به مختلف بودن شکل ظاهری این توری‌ها اشاره کرد. تفاوت‌هایی که این مصالح با هم دارند سبب تغییر در قیمت آنها می‌شود؛ بنابراین در بازار فروش این محصولات، قیمت‌ها در رنج متفاوتی خواهند بود.
ویژگی‌های گابیون های توری چیست؟
انواع توری این مصالح که با نام توری‌های بی‌شکل نیز شناخته میشوند به‌صورت صفحات توری هستند. کاربرد انواع گابیون توری به استفاده در کنار جاده‌ها، خطوط راه‌آهن و بزرگ‌راه‌ها مربوط می‌شود. این مصالح در کنار جاده‌ها تعبیه میشوند و باعث می‌گردند تا شیب کنار جاده‌ها ثابت شوند و از فرسایش و یا سقوط سنگ و خاک در جاده‌ها پیشگیری شود. به‌این‌ترتیب می‌توان امنیت جاده‌ها و یا خطوط راه‌آهن را افزایش داد. برای این‌که استفاده از این مصالح، نتیجه‌بخش باشد باید گابیونها را به زمین وصل کرده و در جای خود، مستحکم نمود. به این منظور آنها را با استفاده از تجهیزاتی، به زمین متصل می‌کنند.
آشنایی با مشخصات گابیونهای سبدی
از گذشته، مرسوم بوده که توری‌های سنگی را به شکل جعبه‌های ساخته و در موارد مختلفی مورداستفاده قرار می‌دادند. همین ساختوساز، امروزه نیز موردتوجه بوده و انواع این توری‌ها را در قالب جعبه‌های مفتولی می‌سازند که دارای شکل مکعبی بوده و در اندازه‌های متنوعی عرضه میشوند. در داخل این جعبه‌ها می‌توان از انواع سنگ‌های بزرگ و کوچک استفاده کرده و آن را پر نمود.
این جعبه‌ها برای استفاده در راه‌سازی، به کار می‌روند. البته بیشتر کاربرد آنها در محوطه‌سازی بوده و می‌توان با استفاده از آن در بازسازی حیاط خانه‌ها، طراحی باغ ویلاها، پارک‌ها و … مناظر منحصربه‌فردی به وجود آورد. از ویژگی‌های این محصولات می‌توان به قیمت بسیار ارزان در مقایسه با انواع دیگر این توری‌ها اشاره کرد. درصورتی‌که به مصالح موردنیاز برای پر کردن آنها دسترسی داشته باشید می‌توانید با هزینه بسیار کمی، محوطه‌سازی را با طرح موردنظر خود، اجرایی کنید.
کیسه گابیون چه کاربردی دارد؟
گابیون کیسه‌ای به آن دسته از توری‌هایی گفته می‌شود که معمولاً در ساخت آن، نظم چشمه‌ها اهمیت نداشته و اغلب توسط خود افراد و با استفاده از مفتول‌های سیمی تهیه میشوند. از این توری‌ها در مواقعی که به‌صورت اضطراری به مانعی همانند سد نیاز است استفاده می‌شود. از ویژگی‌های مهمی که این نوع توری‌ها در مقایسه با انواع دیگر دارد می‌توان به وجود خلل و فرج زیاد در آنها اشاره کرد. با توجه به این ویژگی می‌توان انتظار داشت که این محصولات دارای انعطاف‌پذیری قابل قبولی بوده و بتوان آن را به‌راحتی تهیه کرده و استفاده نمود.
گابیونهای تشکی، بهترین محصول برای استفاده در کانال‌های آبی
زمانی که نام توری‌های سنگی تشکی به گوش می‌خورد می‌توان شکل آنها را به‌صورت واضح، تصور کرد. این محصولات درواقع به شکل تشک هستند که با استفاده از مصالحی چون سنگ‌های بزرگ و کوچک پر میشوند. به‌جز شکل ظاهری این مصالح، از ویژگی‌هایی که باعث تمایز این محصولات با انواع دیگر توری‌ها میشوند می‌توان به ارتفاع کمتر و پهنای بیشتر آنها اشاره نمود. این محصولات که با نام توری‌های رنو نیز شناخته میشوند در کانال آب کاربرد دارند. گابیونهای تشکی در کف کانال‌ها قرار گرفته و مانع از فرسایش و از بین رفتن این کانال‌ها میشوند.
معرفی گابیون تزئینی
یکی از پرمصرف‌ترین انواع گابیون، توری‌های تزئینی هستند که به طور معمول در محوطه‌سازی استفاده می‌شود. حتماً تابه‌حال در پارک‌ها، ویلاها و مکان‌های مختلفی، گیاهان و درختچه‌هایی را دیده‌اید که بر روی سطوح سنگی رشد کرده‌اند. استفاده از توری‌های سنگی تزئینی، امکان رشد این گیاهان را به وجود می‌آورد. این محصولات در اشکال موردنظر ساخته میشوند و داخل آنها با سنگ و خاک پر می‌شود. خلل و فرج موجود در میان خاک و سنگ سبب می‌شود تا گیاهان به‌راحتی بتوانند بر روی آنها رشد نمایند. زمانی که این گیاهان رشد کنند شاهد منظره‌ای جالب با شکل مدنظر خواهید بود.
توری پلاستیکی چیست؟
نوع دیگر این توری‌ها، انواع پلاستیکی آنها میباشد. این محصولات با استفاده از مواد پلاستیکی که دارای دوام بالایی هستند تولید میشوند. با توجه به ویژگی‌های این محصول نظیر انعطاف‌پذیری بالا، قیمت ارزان و … از آن در ساخت سازههای مختلف استفاده می‌شود. استفاده در آرماتوربندی ساختمان ازجمله موارد استفاده از این محصول به شمار می‌آید.
از گابیون در چه مواردی استفاده می‌شود؟
گابیون با توجه به ویژگی‌هایی که دارد موردتوجه مهندسان و معماران قرار گرفته و از آن در ساخت سازههای مختلفی استفاده می‌شود. شاید این جمله که این محصولات کارایی بالایی داشته و در سازههای مختلف می‌توان از آنها بهره گرفت، این سؤال را در ذهن مخاطبان ایجاد کند که در چه مواردی می‌توان از این محصولات استفاده کرد. در پاسخ به این سؤال می‌توان چنین گفت که این سازه‌ها به دلیل قابلیت انعطاف‌پذیری بالایی که دارند می‌توانند به هم وصل شده و سازه‌ای بزرگ و یا کوچک ایجاد نمایند. همچنین می‌توان داخل آنها را پر کرد و برای جلوگیری از فرسایش خاک و سقوط سنگ‌ها و … به کاربرد.
البته کاربری این مصالح، به موارد یادشده ختم نمی‌شود و از آنها می‌توان در فعالیت‌هایی همچون:
- ساختمان‌سازی
- محوطه‌سازی
- ایجاد اشکال تزئینی در سازه‌ها و فضاهای باز
- جادهسازی
- استفاده به‌عنوان موج‌شکن جهت تحکیم سواحل
- سدسازی
- مهار آب و تعیین مسیر آن
- حفاظت از ساختار خاک و شیب مسیرها
- پل‌سازی
- ساخت آب راهه‌ها
- استفاده در موارد نظامی برای ساخت سنگر
استفاده کرد. البته در هر کدام از این کاربری‌ها، با توجه به نیازها از انواع گابیونها استفاده می‌شود.
آشنایی با کاربرد گابیون در محوطه‌سازی
گابیون یکی از اصلی‌ترین مصالحی است که در محوطه‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. طراحان محوطه با توجه به نیاز مشتریان خود و یا طرحی که قرار است در فضاهای باز اجرا شود، از انواع این توری‌ها استفاده می‌کنند. تنوع در شکل، اندازه و فرم این محصولات سبب می‌شود تا طراحان این مکان‌ها با هیچ محدودیتی در استفاده از آنها برای ایجاد محوطه‌ای زیبا و جذاب نداشته باشند.
به‌عنوان‌مثال می‌توان از انواع جعبه‌ای یا باکسی این مصالح استفاده کرده و با پر کردن آنها از سنگ و چیدن اصولی در کنار یکدیگر، مکانی را برای نشستن در محوطه ایجاد نمود. تهیه انواع مبلمان با استفاده از این مصالح، یکی از کاربردهای گابیون در محوطه‌سازی است. درواقع این کاربری را می‌توان جزو مهم‌ترین و اصلی‌ترین کاربردهای توری سنگی در محوطه‌سازی دانست. اما کاربرد گابیونهای مختلف در محوطه‌سازی فقط به تهیه انواع مبلمان ختم نمی‌شود.
از این محصولات می‌توان برای ساخت دیوارهای کوتاه و بلند و با طول مختلف نیز استفاده نمود. ساخت انواع آبنماها، گلدان‌های گابیونی و یا پیکره‌هایی زیبا در محوطه نیز از دیگر موارد استفاده این مصالح در طراحی و اجرای محوطه است.
استفاده از گابیون به عنوان نشیمن
برای این منظور می‌توان از انواع جعبه‌ای یا باکسی گابیون استفاده کرده و با پر کردن آنها از سنگ و چیدن اصولی در کنار یکدیگر، مکانی را برای نشستن در محوطه ایجاد نمود. این کاربرد گابیون در مناطق کویری و بیابانی فضای زیبایی ایجاد می‌کند و با محیط همخوانی دارد.
استفاده از گابیون در تهیه انواع مبلمان شهری
تهیه انواع مبلمان شهری، یکی از کاربردهای گابیون در محوطه‌سازی است. درواقع این کاربری را می‌توان جزو مهم‌ترین و اصلی‌ترین کاربردهای توری سنگی در محوطه‌سازی دانست. از این مبلمان در پارک‌ها، کافه‌ها و رستوران‌ها، سینما و… به وفور استفاده می‌شود. مبلمان، نیمکت‌ها و صندلی‌هایی که از گابیون ساخته میشوند بسیار محکم‌اند و استفاده از چوب و بتن به همراه گابیون، نمای زیبایی به آنها می‌بخشد.
دیوارسازی
کاربرد گابیونهای مختلف در محوطه‌سازی فقط به ساخت نشیمن و تهیه انواع مبلمان ختم نمی‌شود.از این محصولات می‌توان برای ساخت دیوارهای کوتاه و بلند و با طول مختلف نیز استفاده نمود. به دلیل استحکام بالای این دیوارها، در گذشته از آنها به‌منظور حفظ جان افراد استفاده می‌کردند. به‌علاوه از این دیوارها در سدسازی نیز استفاده می‌شود.
ساخت انواع آبنما
از گابیون در ساخت آبنما نیز استفاده می‌شود. در گذشته این نوع از آبنماها بیشتر مناسب پارک، موزه، رستوران و کافه‌های سنتی بودند؛ اما اکنون با تنوع، کمی خلاقیت و افزودن متریال‌های دیگری به آن مانند چوب و فلز، شکل مدرن‌تری به خود گرفته و در هر جایی می‌توان از آن استفاده نمود.
ساخت گلدان و پیکره‌های تزئینی
گلدان‌های گابیونی و یا پیکره‌هایی زیبا در محوطه نیز از دیگر موارد استفاده این مصالح در طراحی و اجرای محوطه است. گلدان‌ها و پیکره‌های تزئینی گابیونی علاوه‌بر استحکام بالایی که دارند، در هرشکلی طراحی میشوند و می‌توان از آن در محیط‌های گوناگون اعم از حیاط خانه، محوطه‌ی رستوران، موزه، پارک و… استفاده کرد. حتی با استفاده از گابیون می‌توان انواع حوض و مجسمه را بنا کرد که جلوه‌ی زیباتری به محیط می‌دهند.
استفاده از گابیون در محوطه‌سازی چه مزیت‌هایی دارد؟
با توجه به توضیحاتی که در مورد ویژگی‌ها و کاربرد گابیون داده شد می‌توان دریافت که امروزه میزان استفاده از این مصالح در ساخت‌وسازها، چقدر بالا است. شاید در نگاه اول چنین به نظر برسد که زیبایی سازههای گابیونی سبب استقبال زیاد مهندسان و معماران از این محصولات شده است؛ اما با نگاهی دقیق‌تر می‌توان دریافت که این استقبال دارای دلایل دیگری نیز میباشد که از میان آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- توری سنگی دارای قیمت بسیار مناسبی نسبت به مصالح دیگر است.
- نصب و اجرای طرح‌های مختلف بر روی این محصولات، بسیار راحت است و در مدت‌زمان کمی قابل نصب میباشد.
- این توری‌ها با محیط‌زیست سازگار هستند و آسیبی به آن نمی‌زنند.
- انواع گابیونها دارای مقاومت بالایی بوده و به‌خوبی می‌توانند در برابر عوامل فیزیکی و جوی، مقاومت نمایند. ازاین‌رو طول عمر این محصولات در قیاس با دیگر مصالح، بسیار بیشتر خواهد بود.
- به دلیل این‌که می‌توان داخل این توری‌ها را با مواد مختلفی نظیر سنگ، مواد بازیافتی و … پر کرد، هزینه پر کردن آنها به حداقل می‌رسد.
- تنوع طرح و شکل این توری‌ها از دیگر مزیت‌هایی است که می‌توان از آنها در محوطه‌سازی بهره گرفت.
جمع‌بندی
با توجه به این‌که در سال‌های اخیر میزان استقبال از انواع گابیون در محوطه‌سازی بسیار بالا بوده است، در این مقاله سعی شد تا از تمامی جوانب، این محصول را بررسی کرده و در مورد ویژگی‌ها، مزیت‌ها، انواع و کاربرد آنها توضیحاتی تکمیلی ارائه شود.
10 نمونه گابیون
