همه چیز درباره روف گاردن و پشت بام سبز

روف گاردن یا بام سبز، بر روی آخرین طبقه سقف ساختمان‌ها، طراحی و اجرا می‌شود. در واقع روف گاردن، تمام عملیات فضاسازی پشت بام سبز را دربرمی‌گیرد. کد ارتفاعی سطح پشت بام، با توجه به طراحی روف گاردن قابلیت تغییر دارد و گاهی ایجاد اختلاف سطح به مقدار 18 سانتی‌متر در بخشی از روف گاردن، باعث جذابیت فضا می‌شود. در این مقاله تلاش بر این است، شما را با انواع طراحی روف گاردن و روش‌های اجرای آن آشنا کنیم. اگر قصد دارید، فضای بام خانه خود را طراحی کنید، ما شما را با ایده‌های جدید طراحی روف گاردن آشنا می‌کنیم.

 

 

روف گاردن یا پشت بام سبز چیست؟

روف گاردن یا پشت بام سبز فضایی است، که امکان اجرای طراحی منحصر به فرد فضای سبز و کاشت گل و گیاه به همراه عناصر محوطه‌سازی در بستر سقف خانه فراهم می‌کند. امروزه با افزایش قیمت زمین، ایجاد فضای سبز بر روی سقف و تراس ساختمان‌ها با کاربری‌های متفاوت، به عنوان راه حلی مناسب برای طراحی شهری به شمار می‌آید. برای اجرای فضاسازی روف گاردن متناسب با علایق شما، بهتر است با طرح‌های بام سبز و معایب و مزایای اجرای آن آشنا شوید.

 

طراحی روف گاردن یا بام سبز

طرح‌های متنوعی برای اجرای بام سبز وجود دارد. با انتخاب طرح روف گاردن متناسب با علایق شما، به همراه عناصر مختلف مانند، گل و گیاهان طبیعی، آبنماها، آلاچیق و پرگولا و بسیاری از مواد دیگر می‌توانید، فضایی جذاب با دید و منظره زیبا طراحی کنید. در واقع با فضاسازی پشت بام خانه، باعث افزایش کیفیت و کارایی ساختمان می‌شوید.

نمای ساختمان یکی از مواردیست؛ که طراحی روف گاردن در جلوه آن تاثیر بسزایی دارد. در طراحی نماهای آجری برای ایجاد زیبایی و جذابیت، از طراحی تراس سبز و یا روف گاردن استفاده می‌شود.

 

روف گاردن، فضایی زیبا و جذاب برای گذراندن اوقات فراغت و یا تفریحات روزانه را برای شما فراهم می‌کند. روف گاردن با کاربری و سبک‌های متفاوت طراحی می‌شود. طراحی پشت بام سبز برای کاشت سبزیجات نسبت به طراحی بام سبز همراه با آلاچیق سیمانی و چوبی با کاربری تفریحی و استراحت کاملا متفاوت است. ما در ادامه مطالب شما را با انواع طرح‌های روف گاردن آشنا می‌کنیم.

 

انواع طراحی بام باغ

 

بام سبز کلاس A

در این مدل، کف پشت بام سبز با متریال‌های متفاوت از جمله سنگ و موزائیک طراحی می‌شود. گلدان‌ها و پوشش گیاهان طبیعی مانند شمشاد، برای اطراف پشت بام و چمن در قسمت مرکز روف گاردن، برای فضاسازی به کار می‌روند. متناسب با شیوه اجرای طرح بام سبز، باید عایق‌کاری و زهکشی در نظر گرفته شود. چیدمان مبلمان با متریال ترموود همراه با نورپردازی مناسب پرگولا و آلاچیق در پشت بام در مدل A، جلوه زیبایی به فضا می‌دهد.

 

بام سبز کلاس B

در این مدل، برای پوشش کف بام سبز معمولا از متریال ترموود استفاده می‌شود. پوشش گیاهان طبیعی مانند کاج، برای فضاهای اطراف روف گاردن و گلدان‌ها و فلاورباکس‌هایی از متریال ترموود برای فضاسازی مرکز پشت بام سبز به کار می‌روند. در مدل B، شما می‌توانید در کنار سایبان‌ متحرک یا تاشو و آلاچیق فلزی از مبلمان‌هایی با متریال چرم و حصیر استفاده کنید. نورپردازی مناسب محوطه، به جذابیت فضا کمک می‌کند.

 

بام سبز کلاس C

در این مدل، به کمک متریال ترموود از ایجاد اختلاف سطح به مقدار 18 سانتی‌متر در کف، برای طراحی فضا استفاده می‎‌کنند. متریال ترموود، به عنوان متریال اصلی برای طراحی مبلمان و آلاچیق مدرن به کار می‌رود. پوشش گیاهان طبیعی و نورپردازی مخفی در فضای سبز پشت بام جذابیت فضا را دوچندان می‌کند.

 

روف گاردن گسترده

در طراحی روف گاردن گسترده از گیاهان طبیعی رونده، با رشد و عمق کم استفاده می‌شود. شرایط نگهداری و رسیدگی بام سبز گسترده، نسبت به نمونه‌های مشابه، بسیار آسان‌تر است. به دلیل وجود پوشش گیاهان سطحی در بام سبز گسترده، ضخامت خاک موجود در سقف حداکثر 20 سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود، درواقع هزینه اجرا و طراحی آن نسبت به موارد دیگر مناسب‌تر است.

 

روف گاردن فشرده یا متمرکز

در طراحی پشت بام فشرده یا متمرکز، فضاسازی کاملا برخلاف طرح گسترده اجرا می‌شود. به گونه‌ای که، گیاهانی با رشد و عمق زیاد به عنوان پوشش گیاهی استفاده می‌شوند. در انتخاب گیاهان طبیعی، هیچ محدودیتی وجود ندارد و این موضوع به طراحی فضا کمک می‌کند. همچنین، پرورش سبزیجات در این طرح‌ها بسیار پرکاربرد است. در طراحی روف گاردن متمرکز، به دلیل کاشت گیاهان با عمق بیشتر، معمولا ضخامت 30 سانتی‌متر را برای خاک در نظر می‌گیرند.

 

پشت بام نیمه متمرکز

در این نوع طراحی پشت بام، کاشت گیاهان حجیم و انبوه با ریشه‌های عمیق برای فضاسازی در نظر گرفته می‌شوند. به دلیل وجود عمق زیاد برای رشد گیاهان، ضخامت بیشتر از 30 سانتی‌متر برای خاک بستر گیاهان فضاسازی می‌شود. روف گاردن نیمه متمرکز، زمینه را برای کاشت گیاهان دارویی و درختچه‌های پر محصول فراهم می‎‌کند. هزینه کاشت و برداشت محصولات در این طرح‌ها بیشتر از نمونه‌های مشابه است. البته در کنار فضای سبز، شما می‌توانید، فضایی برای استراحت و تفریح در نظر داشته باشید.

 

روف گاردن مدرن

شما می‌توانید به کمک طراح، با در نظر گرفتن عناصر اصلی طراحی و فضاسازی، روف گاردن مدرن و شیک طراحی کنید. در طراحی روف گاردن به سبک مدرن، باید به این موضوع توجه داشته باشید، که بیشتر عناصر اصلی روف گاردن مانند، فضای سبز، کف‌سازی، آلاچیق یا سایبان، آب نما و مبلمان ساده‌ای را مد نظر قرار دهید. متریال‌های چوب، فلز و شیشه به عنوان متریال‌های اصلی طراحی به سبک مدرن به شمار می‌آیند.

 

برای استفاده از چوب، ترموود انتخاب بسیار مناسبی است. سعی کنید، از فرم‌های ساده در طراحی بخش‌های مختلف پشت بام استفاده کنید. نورپردازی مخفی در طراحی روف گاردن مدرن، به جلوه فضا کمک شایانی می‌کند. طراحی روف گاردن به سبک مدرن، نسبت به نمونه‌های دیگر، هزینه کمتری در طراحی به دنبال دارد.

 

روف گاردن کوچک

بام سبز کوچک در اغلب آپارتمان‌های مسکونی کاربرد دارد، زیرا با اشغال سطح کمتری از فضا در آپارتمان‌های کوچک، فضایی مفید جهت گذراندن اوقات فراغت ایجاد می‌کند. کمتر شدن سطح اشغال روف گاردن در نتیجه هزینه کمتری به دنبال دارد. برای طراحی این فضاها، بیشترین کارایی در نظر گرفته می‌شود. محدودیت فضاسازی با طراحی مناسب، نهایت کارایی را به ما می‌دهد. فضای تراس‌های کوچک در آپارتمان‌هایی با متراژ کم، می‌توانند با کاربری روف گاردن کوچک طراحی شوند. در طراحی مفید چنین فضاهایی، مشورت با طراح برای انتخاب عناصر فضاسازی، به شما کمک شایانی می‌کند.

 

طراحی پشت بام همراه با آلاچیق و پرگولا

آلاچیق و پرگولا به عنوان عناصر اصلی فضاسازی پشت بام سبز در کنار فلاورباکس‌های چوبی و گیاهان طبیعی و آب نما، منظره زیبا و جذابی را برای شما ایجاد می‌کنند. انتخاب طرح مناسب آلاچیق و پرگولا برای فضای بام سبز همراه با مبلمان‌ها و نورپردازی مناسب، بسیار تاثیرگذار است. بهتر است در انتخاب متریال‌های آلاچیق و پرگولا با طراح مشورت کنید. هماهنگی در استفاده از متریال باکس‌های گیاهان و سایبان‌ها باعث جذابیت فضا می‌شود. چوب پلاست و ترموود، به عنوان متریال‌های بادوام محیط خارجی در طراحی بالکن، آلاچیق، پرگولا و باکس‌های متحرک گیاهان استفاده می‌شود.

 

طراحی بام سبز به همراه مبلمان و فضای سبز

در نظر گرفتن فضاهایی در روف گاردن برای استراحت و گذراندن اوقات فراغت مانند؛ آلاچیق و پرگولا، زمینه را برای استفاده از مبلمان فضای باز فراهم می‌کنند. برای انتخاب مبلمان‌های مناسب در فضای باز بهتر است، متریال چوب پلاست و ترموود را در نظر داشته باشید. زیرا؛ مقاومت و دوام این نوع متریال‌ها در فضای باز خارجی، بیشتر از متریال‌های دیگر است. میز و صندلی تاشو به عنوان مبلمان برای طراحی دکوراسیون فضای روف گاردن بسیار مناسب هستند. انتخاب طرح‌ها و ایده‌های ساده در فضاسازی بام سبز باعث می‌شوند، فضاسازی شیک‌ و جذاب جلوه دهد.

 

نحوه اجرای بام سبز (ویدئو)

 

جزئیات ساخت روف گاردن

با توجه به انواع طراحی روف گاردن، شما باید متناسب با طرح مورد نظر و المان‌‌های فضاسازی، بام سبز خانه خود را طراحی کنید. برای اجرای طرح روف گاردن، شما می‌توانید با طراح بام سبز مشورت کنید. پس از انتخاب طرح مورد نظر برای اجرای پشت بام، ابتدا باید اجزای تشکیل دهنده فضای بام سبز را بشناسید. اجزای اصلی شامل؛ نوع سازه سقف، عایق‌بندی، لایه محافظ کف ( مانند؛ موزائیک، ترموود، سیمان، بتن و…)، ایزولاسیون، فیلتراسیون، عملیات زهکشی، انواع گیاهان و المان‌های تزئینی می‌باشند. همه این موارد برای ایجاد یک طرح روف گاردن درجه یک به شما کمک می‌کنند. ما در ادامه شما را با مراحل اجرای بام سبز آشنا می‌کنیم، تا شما به راحتی با در نظر گرفتن این موارد، فضایی متناسب با استانداردهای طراحی، ایجاد کنید.

 

اجرای عملیات ایزولاسیون و فیلترینگ پشت بام ( طراحی بام معکوس )

در ابتدا شما باید سازه سقف خانه خود را بشناسید، عملیات ایزولاسیون و فیلترینگ متناسب با سازه سقف باید اجرا شود. عملیات ایزولاسیون در اجرای طرح روف گاردن، بسیار پراهمیت است. زیرا، با اجرای ایزولاسیون و فیلترینگ در واقع شما مانعی برای عبور آب از سقف تعیین می‌کنید. از مباحث بسیار مهم در طراحی روف گاردن و تراس گاردن، نوع آب‌بندی این فضاها می‌باشد. ایزولاسیون به روش‌های مختلفی انجام می‌شود، اجرای ایزوگام یا روش متداول قیر و گونی می‌تواند در این مرحله به شما کمک کند. وجود یک لایه زهکشی بین لایه کاشت گیاهان و لایه محافظ آب‌بندی الزامی است. در واقع لایه زهکشی در زیر لایه فیلتر آب در نظر گرفته می‌شود و فیلترینگ از انتقال املاح آب به لایه‌های پایینی خاک جلوگیری می‎‌کند. زهکشی به خروج آب‌های ذخیره شده و یا به نوعی آب اضافی کمک می‌کند و ذخیره آب باران یکی از مواردیست، که می‌توان اشاره کرد. موارد دیگری مانند؛ ناودانی‌ها، آبراه‌ها از موارد مشابه کاربردی زهکشی به شمار می‌آیند. در تعبیه لایه زهکشی باید کانال خروج آب را در نظر داشته باشید.

از موارد بسیار مهم در طراحی روف گاردن، توجه در انتخاب عایق رطوبتی است. عایق‌های رطوبتی متنوعی برای طراحی پشت بام سبز وجود دارد، که نمونه متداول آن می‌توان، به ورق‌های PVC اشاره نمود. مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی، پایداری در برابر برش و سایش، شکل‌گیری آسان، پایدار در برابر نفوذپذیری، مواردیست که می‌توان از مزایای ورق ممبران PVC اشاره نمود.

 

ویژگی‌های خاک مناسب بام باغ

از موارد بسیار مهم در اجرای بام سبز، انتخاب خاک مناسب برای پشت بام است. از ویژگی‌های اصلی خاک مورد استفاده در بام سبز، جذب آب بالا و وزن کم آن است. در این زمینه باید با توجه به طرح روف گاردن، عمق خاک فضای مورد نظر را در نظر داشته باشید. برای استفاده از خاک با قدرت جذب بالای آب، باید خاک سبک با دانه‌بندی متخلخل را انتخاب کنید. قدرت نگهداری مواد و املاح آب در این نوع خاک باید به گونه‌ای باشد، که هر سال مجبور به تغییر خاک برای کاشت گیاهان نشوید.

 

توجه به وزن مبلمان فضاسازی پشت بام

با توجه به طرح مورد نظر در طراحی بام سبز، شما باید وزن المان‌های مورد استفاده در فضا را در نظر داشته باشید. فضای مورد نیاز برای ساخت باغچه پشت بام و وزن خاک مورد استفاده، از موارد بسیار مهم در طراحی بام سبز به شمار می‌آید. وزن زیاد مبلمان‌ها، آلاچیق و پرگولا و آبنمای شیشه‌ای و آبنمای سنگی و بسیاری از المان‌های دیگر می‌توانند، باعث ایجاد خسارات جبران ناپذیری شوند.

 

انتخاب گل و گیاه مناسب برای طراحی باغچه در پشت بام

طراحی فضای سبز یکی از اهداف اصلی اجرای بام سبز است. بخش بسیاری از هزینه‌های اجرای باغچه در پشت بام، انتخاب گل و گیاه را شامل می‌شود. با توجه به طرح مورد نظر در اجرای روف گاردن، ضخامت خاک مورد استفاده برای کاشت گیاهان، از مواردیست که باید به آن توجه شود. گیاهان رونده، سبک با ماندگاری زیاد، مناسب‌ترین انتخاب محسوب می‌شوند. عمق و میزان رشد ریشه گیاهان با توجه به ضخامت خاک تعیین می‌شود. استفاده از انواع گیاهان و نوع کاشت آن‌ها در جهت قرارگیری باغچه پشت بام برای دریافت نور خورشید از مواردیست، که باید به آن توجه شود. استفاده از گیاهان متنوع در روف گاردن و تراس گاردن از آیتم‌های اصلی طراحی این فضاها محسوب می‌شود.

 

نحوه آبیاری باغچه در پشت بام

با توجه به اینکه، باید گیاهان روف گاردن متناسب با شرایط آب و هوایی محیط انتخاب شوند، نوع آبیاری فضای سبز آن‌ها به شرایط فصلی هر اقلیم بستگی دارد. مثلا اقلیم مرطوب، به دلیل شرایط آب وهوایی خوب رشد گیاهان نسبت به گیاهان اقلیم سرد و کوهستانی بسیارمناسب تر است. در هر اقلیمی بهتر است، از گیاهان مقاوم در برابر شرایط آب و هوایی در طراحی فضای بام سبز استفاده شود. آبیاری به روش اتوماتیک، بیشترین کاربرد را در نگهداری از گل و گیاه بام سبز دارد. در صورتی که بام سبز خانه شما از پوشش گیاهی کمتری برخوردار باشد، می‌توانید از آبیاری دستی استفاده کنید.

 

نورپردازی روف گاردن

نورپردازی متناسب با سبک طراحی روف گاردن، به جذابیت و زیبایی فضا کمک می‌کند. نورپردازی‌های متمرکز و گسترده در طراحی روف گاردن، علاوه بر اینکه باعث سهولت در کاربرد فضا می‌شوند، فضای مناسبی را برای دورهمی‌های خانوادگی در شب ایجاد می‌کنند. نورپردازی اصولی با توجه به مسیرهای دسترسی و فضاهای استراحت مانند؛ آلاچیق و مبلمان انجام می‌شود. در طراحی فضای باز مانند؛ بام سبز سعی کنید، از نورهای مخفی برای جانمایی میز و صندلی‌ها استفاده کنید. نورهای مخفی فضا را زیباتر جلوه می‎دهند.

 

تجهیزات جانبی مورد نیاز فضاسازی بام سبز

شما می‌توانید در کنار المان‌های اصلی طراحی بام سبز از عناصر دیگری مانند؛ استخر، فضای بازی کودک، باربیکیو، چمن، دیوارپوش و کفپوش‌ روف گاردن و… استفاده کنید. برای قرارگیری تجهیزات جانبی، بهتر است طرح کلی روف گاردن را قبل از اجرا به کمک عناصر اصلی جانمایی کنید.

توجه داشته باشید، که در انتخاب کفپوش و چمن و انواع دیوارپوش، از مواد و متریال مقاوم و با دوام استفاده کنید. طراحی نرده‌ بالکن و لبه پشت بام، به عنوان تجهیزات جانبی در زیبایی نمای ساختمان بسیار تاثیرگذارند.

 

استانداردهای اجرای پشت بام سبز

استانداردها شامل اجرای تمام عناصر طراحی در بام سبز می‌شود. استفاده از پوشش گیاهی و مصالح بومی منطقه، مواد و مصالح بازیافتی، حذف کودهای گیاهی، استفاده از آب باران به کمک زهکشی صحیح، از مواردیست که می‌توان نام برد.

 

مزایا روف گاردن یا بام سبز

طراحی و اجرای روف گاردن تاثیر بسزایی در ظاهر شهری دارد. امروزه با وجود ساختمان‌های بزرگ و برج‎‌ها، فضای سبز شهری کاهش یافته است، طراحی روف گاردن گزینه مناسبی برای رشد فضای سبز شهری می‌باشد. در ادامه شما را با مزایای طراحی روف گاردن آشنا می‌کنیم.

 

•  ایجاد فضای سبز زیبا برای دورهمی‌های خانوادگی
•  کاهش گرما و آلودگی‌های صوتی
•  پوشش فضای سبز برای جذب آلودگی‌های هوا ( پاکسازی هوا )، جذب کربن
•  فضایی برای کاشت سبزیجات و درختچه‌های دارویی ( باغچه در پشت بام )
•  کاهش مصرف انرژی‌ سرمایشی و گرمایشی، کنترل دما ( طراحی محیط پایدار )
•  استفاده از آب باران برای رشد گیاهان
•  عملکرد عایق حرارتی و رطوبتی
•  زیباسازی ظاهر فضای سبز شهری

 

معایب روف گاردن یا بام باغ

روف گاردن، طرحی مفید برای ظاهر فضای شهری و محیط زیست به شمار می‌آید. در صورتی که مراحل اجرای روف گاردن به شکل صحیح انجام نشود، ممکن است خسارات جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد. در واقع به این شکل معایب ساخت آن نمایان می‌شود، که در ادامه ما شما را با چند مورد آشنا می‌کنیم.

 

•  مواد و متریال‌های نامناسب، با گذر زمان در برابر شرایط آب و هوایی از بین می‌روند. سعی کنید، از مواد و مصالح مقاوم و بادوام در برابر شرایط محیطی استفاده کنید.
•  توجه به سازه سقف و برآورد وزن المان‌های طراحی بام سبز، باعث می‌شود، طراحی پشت بام به شکل اصولی پیش رود. در غیر این صورت وزن عناصر پشت بام باعث ایجاد تاثیرات منفی بر سازه سقف می‌شود.
•  وجود مشکلات در زهکشی باعث جمع شدن آب سطحی ( حوضچه ) و رشد گیاهان سطحی در مسیر خروج آب می‌شود.
•  پوسته پوسته شدن و باد کردن کفپوش‌ها
•  نفوذ ریشه گیاهان در کف روف گادردن

 

هزینه اجرا و طراحی Roof garden

برآورد هزینه اجرای بام سبز، بهتر است قبل از طراحی انجام شود. قیمت روف گاردن با توجه به المان‌های مورد استفاده در آن برآورد می‌شود. المان‌ها شامل؛ آلاچیق، مبلمان، فلاور باکس، آب نما و… می‌باشد. در واقع شما می‎‌توانید با تعیین طرح پشت بام سبز، هزینه اولیه طراحی و اجرای آن را به کمک طراح، برآورد کنید. هزینه اجرای بام سبز برای برخی افراد، معیار بسیار مهمی در طراحی آن به شمار می‌آید. قیمت متریال‌های مورد استفاده در مبلمان‌ها و اجرای هرکدام از عناصر بام سبز از موارد بسیار مهم در برآورد هزینه می‌باشد.

 

نگهداری از روف گاردن یا پشت بام سبز

قبل از طراحی روف گاردن، باید به شرایط نگهداری آن توجه کنید؛ زیرا یکی از مباحث بسیار مهم به شمار می‌آید. نگهداری از بام سبز، با استفاده از روش‌های مختلفی انجام می‌شود. در ادامه شما را با نکات مهم نگهداری از بام سبز آشنا می‌کنیم. در روش اجرای زهکشی باید به نوع قرارگیری آن در بام سبز توجه کنید.

 

• از رشد گیاهان رونده و سطحی در زهکشی جلوگیری نمایید؛ زیرا وجود گیاهان سطحی مزاحم، باعث انسداد مسیر زهکشی می‌شوند.
• استفاده حداقل از کودها در خاک روف گاردن و همچنین تعویض به موقع آن‌ها، به حفظ کیفیت خاک و رشد گیاهان کمک می‌کند.
• از متریال‌های مقاوم در برابر شرایط آب و هوایی منطقه استفاده کنید، چوب‌های ترموود و چوب پلاست به زیبایی و دوام مبلمان روف گاردن کمک می‌کنند.
• فلاور باکس‌ها و محافظ‌‌های لبه بام باعث امنیت فضای بام سبز می‌شوند، علاوه بر آن در طراحی نما ساختمان بسیار مؤثر هستند. باکس‌های متحرک برای تزئین گیاهان می‌توانند به جا به جایی فضای سبز محیط بام کمک کنند.

 

ایده‌های جذاب برای طراحی روف گاردن

1. استفاده از فلاور باکس‌ها و گلدان‌های گل و گیاه در طراحی فضای سبز باغچه پشت بام کمک می‌کنند.

2. استفاده از هندسه آزاد در طراحی و چیدمان المان‌های بام سبز

 

3. طراحی استخر در کنار آلاچیق و پرگولا به جذابیت فضای روف گاردن کمک می‌کند.

 

4. انتخاب فضای کانونی برای چیدمان مبلمان و طراحی فضای سبز اطراف پشت بام سبز

 

سخن پایانی

با توجه به مطالبی که در این مقاله اشاره شد، انتخاب طرح و ایده روف گاردن متناسب با علایق و ایده‌های شما در شکل‌گیری و چیدمان دکور بام سبز بسیار تاثیرگذار است. ما در این مقاله شما را با طرح‌ها و نحوه اجرای پشت بام سبز آشنا کردیم. در طراحی روف گاردن ضمن رعایت استانداردهای اجرا می‌توانید، از خلاقیت در طراحی فضای سبز استفاده کنید.

 

20 نمونه طراحی روف‌گاردن