وجود حوض آب سنتی در طراحی خانه باغ ایرانی همراه با درختان زیبا، فضای بی‌نظیری را برای مهمانی‌های تابستانی ایجاد می‌کند. تصور کنید اگر این حوضچه حیاط همراه با ماهی قرمز باشد، چه منظره زیبایی را ایجاد میکنند.
قبل از اینکه فرهنگ مردم به سمت مدرن شدن برود، مردم در خانه‌هایی با حیاط‌های بزرگ زندگی می‌کردند. حیاط‌هایی که وجود یک حوض آب، انواع گلدان و درخت جزء لاینفک آن محسوب می‌شدند. اما امروزه این خانه‌ها نقش نوستالژیک را دارند و با پیشرفت آپارتمان سازی تقریباً خانه‌های معدودی حوضچه حیاط دارند.
شکل های مختلف حوض آب برای حیاط
یکی از المان‌هایی که یادآور معماری سنتی ایرانی است، حوض‌ها هستند. این استخرهای کوچک که در وسط حیاط خانه‌های قدیمی قرار دارند، به اشکال مختلف طراحی و ساخته می‌شوند.
در واقع حیاط‌ها مهم‌ترین عناصر در هر خانه سنتی بوده و هستند. در همه موارد، حیاط‌ها به شکل مستطیل یا مربع طراحی و عناصر دیگر همچون حوض، درختان و گلدانها متناسب با فضا و ابعاد حیاط در نظر گرفته می‌شوند.
ساخت حوض در طراحی حیاط منزل ایرانی بستگی به فضای حیاط دارد، برخی از حیاط‌ها بزرگ هستند و می‌توانید حوض‌ها را در ابعاد بزرگ طراحی کنید. اشکال حوض میتواند بیضی، دایره، چهار گوش، مستطیل، شش ضلعی، هشت ضلعی، نه ضلعی و دوازده ضلعی باشد.
یکی از ویژگی‌های حوض‌های چند ضلعی این است که کیفیت آب افت پیدا نمی‌کند و ماندگاری آب طولانی خواهد بود، هر چه تعداد گوشه‌های حوض بیشتر باشد، آب سالم‌تر خواهد ماند.
رنگ حوض آب حیاط
بیشترین رنگی که برای حوض استفاده میشود، رنگ آبی است. رنگ حوض، نوعی رنگ خاصی است که علاوهبر زیبایی بخشیدن به حوض، به عنوان عایق و آب‌بندی نیز از آن استفاده میشود.
چسبندگی که در این نوع رنگ وجود دارد این امکان را فراهم می‌کند تا به سطوح سیمانی و بتنی به خوبی بچسبد.
از دیگر ویژگی این رنگ مقاومت بالای آن در مقابل ضربه و سایش است. به دلیل اینکه حوض در حیاط خانه ساخته میشود و در برابر مستقیم انواع شرایط آب و هوایی است، باید رنگی استفاده شود که در مقابل تغییرات آب و هوایی مقاومت خوبی داشته باشد، ترک نخورد، کدر نشود و پوسته پوسته نشود.
رنگ کاری حوض چندان کار سختی نخواهد بود، می‌توانید با استفاده از یک قلمو یا پیستوله حوض را رنگ‌آمیزی کنید. البته اگر در پوشش نمای حوض از بتن نما صیقل داده شده، استفاده شده است، لزومی بر رنگ‌آمیزی سطح آن نیست.
ابعاد حوض آب خانگی
عمق یک حوض معمولاً 30 سانتی‌متر است، اما در عمق دلخواه شما نیز تولید میشود و ابعاد آن میتواند کوچک تا بزرگ متغیر باشد، شما می‌توانید با توجه به فضای محدود حیاط یک حوض را کوچک طراحی کنید.
کاشی‌کاری یکی از نمادهای مهم و عناصر زینتی برجسته در معماری ایران و یکی از صنایع دستی قدیمی این سرزمین است که عمدتاً با استفاده از آجرهای لعاب دار برای استحکام و نمای ساختمان‌ها و سایر عناصر از جمله حوض استفاده میشود.
معمولاً برای کاشی‌های حوض سنتی از کاشی‌های رنگ فیروزه‌ای استفاده میکنند. کاشی‌های سنتی حوض طرح‌های متنوعی دارند که شما می‌توانید با استفاده از طرح‌های سنتی و اصیل و با توجه به سلیقه خود یک حوض سنتی کوچک بسازید.
انواع حوض آب از نظر سبک طراحی
فارغ از اینکه حوض حیاط خانه به چه شکلی (دایره، مربع، مستطیل یا …) باشد، از نظر سبک طراحی حوض، آن را در چند دسته قرار می‌دهند که در ادامه هرکدام از این دسته‌ها را معرفی می‌کنیم.
حوض آب سنتی
قدیمی‌ترین و جذاب‌ترین نوع حوضچه حیاط را باید حوض‌های سنتی به حساب آورد. این مدل حوض‌ها حال و هوای نوستالژیک به خانه می‌دهند و به همی دلیل جذابیت زیادی هم دارند.
حوض آب مدرن
نوع دیگری از حوض‌ها که این روزها در خانه‌هایی با معماری مدرن طرفداران زیادی دارد، حوض مدرن حیاط است. این مدل حوض‌ها هم از نظر رنگ و هم از نظر ابعاد و شکل ظاهری با حوض‌های سنتی تفاوت دارند.
حوض آماده یا پیش ساخته
امروزه نیز انواع جدیدی از حوض‌های آماده و پیش ساخته به فروش می‌رسند که نیازی به حفاری و ساخت و ساز ندارند، شما می‌توانید این حوض‌های آماده را به راحتی در ابعاد و اشکال مورد نظر خود خریداری و در حیاط، پاسیو و بالکن نصب و از آن استفاده کنید.
کاربرد حوض آب و حوضچه حیاط در دکوراسیون
در گذشته افراد از آب حوض کوچک برای شستن ظروف، البسه و قالیچه استفاده می‌کردند و کودکان در فصل گرما در حوض بازی می‌کردند. از دلایل دیگر ساخت حوض می‌توان به صدای آب اشاره کرد، با طنین صدای آب در حیاط خانه آرامش خاصی در فضا برقرار میشود.
علاوهبر این، حوض یک مکان خوب برای ذخیره آب است، ذخیره آب برای آبیاری درختان و شستن حیاط، همین طور در فصل گرما میتواند باعث خنک شدن فضا شود. حوض به عنوان یک عنصر تزئینی شناخته میشود که با قرار دادن انواع گلدان‌های زیبا در کنار آن، انرژی مثبت زیادی در فضا ایجاد میشود.
یکی از دلایل مهمی که گلدانها را اغلب در اطراف حوض قرار می‌دهند این است که از اسراف آب جلوگیری شود و گلدانها را با آب حوضچه آبیاری کنند. ساخت حوض به خانه‌های حیاط دار محدود نمی‌شود، یکی از کاربردهای حوض در مساجد است.
اگر در صحن مسجد حوض وجود داشته باشد، از آن برای وضو گرفتن استفاده میشود. در بسیاری از مراکز، اجرای حوض امکان پذیر است. در پارک‌ها، ورودی مجتمعهای تجاری یا داخل باغ‌ها می‌توان حوض را به منظور یک عنصر زیبایی اجرا کرد.
همچنین افرادی که گلخانه دارند می‌توانند با استفاده از حوض‌های آماده حال و هوای گلخانه را تغییر دهند. با وجود اینکه بسیاری از خانه‌ها به آپارتمان تبدیل شده‌اند، اما همچنان این امکان وجود دارد که از حوض‌ها استفاده شود اما نه به صورت و شکل قدیمی آن.
امروزه حوض‌ها با طراحی جدید که با نام آبنما شناخته می‌شوند و تقریباً کارایی متفاوتی نسبت به حوض دارند، در پاسیو، بالکن و در لابی مجتمعهای تجاری و مسکونی طراحی و اجرا می‌شوند.
ایده‌های طراحی حوض؛ 16 طرح حوض حیاط
در این بخش قصد داریم برخی از ایده‌های جذاب برای طراحی چند مدل حوض خانگی را به شما نشان دهیم.
شما می‌توانید برای جذابیت بیشتر حوض در حیاط سازی مدرن و سنتی از فوارههای ساده استفاده کنید تا صدای آب را در حیاط خانه طنین‌انداز کنند.
همچنین برخی از افراد در حوض ماهی قرمز نگهداری میکنند، یکی از این دلایل علاوهبر زیبایی بخشیدن به حوض و تزیین حیاط خانه، جلوگیری از رشد خزه در حوض است.
قرار دادن انواع گلدانها در کنار حوض نیز میتواند از لحاظ بصری بسیار چشمنواز باشد.
حوضچه حیاط را می‌توانید با درب و پنجره‌های چوبی هماهنگ کنید.
رنگ حوض های قدیمی را با رنگ درب و پنجره‌های خانه هماهنگ می‌کردند. در تصویر زیر می‌بینید که درب و پنجره‌ها به رنگ آبی در آمده‌اند.
وجود یک حوض ایرانی آبی رنگ در وسط حیاط خانه‌ای که دیوارهای آجری دارد، جلوهی زیبایی به محیط می‌بخشد. ترکیب رنگ آبی و آجر تضاد خاصی ایجاد کرده است.
در تصویر زیر عکس حوض ایرانی را می‌بینید که با دو طاق اسلیمی و دیوارهای آجری نمایی زیبا در خانه به وجود آورده است.
ترکیب رنگ‌ها را در حوض ایرانی زیر تماشا کنید. دیوارهای آجری، نرده‌های چوبی، حوضچه آبی و گیاهان سبز و گل‌ها و ماهی‌های قرمز همگی به زیباتر کردن حیاط خانه کمک کرده‌اند.
برخی از حوض های قدیمی را می‌توان با آبنماهای چند طبقه تزیین کرد.
حوض گرد یا دایره‌ای برای خانه‌هایی که پلن حیاط مستطیلی دارند، بسیار مناسب است.
می‌توانید با چیدن میز و صندلی چوبی در کنار حوض سنتی، حال و هوای قدیمی به خانه بدهید.
گلدان‌های سفید در کنار حوضچه آبی رنگ هم ایده‌ی جذابی میتواند باشد.
کاشی کاری حوض به شکل مربعی و ترکیب آن با حیاطی که با سنگ‌های مربعی تزیین شده یکی دیگر از ایده‌های جذاب برای خانه‌های سنتی است.
فوارههای تکی در حوض های دایره‌ای ترکیبی زیبا به وجود می‌آورند. مخصوصا اگر رنگ مشکی داشته باشند.
با قرار دادن تاب در کنار حوض حیاط می‌توانید لحظات خوشی را برای خود یا سایر اعضای خانواده به وجود آورید تا روی تاب با شنیدن صدای آب، استراحت کنند.
با تزیین باغچه‌های کوچک در دو طرف حوض می‌توانید جذابیت ظاهری حوض را دو چندان کنید. به نمونه‌ی زیر نگاهی بیندازید.
آموزش ساخت حوض (ویدئو)
سخن پایانی
حوض‌های ایرانی از دوران گذشته در بسیاری از بناهای تاریخی ساخته شده است، از جمله حوض نقش جهان اصفهان که از بزرگ‌ترین حوض‌های تاریخی محسوب میشود، همچنین در بسیاری از آثار تاریخی ایران از جمله کاخ‌ها و باغ‌ها حوض یک عنصر اساسی محسوب می‌شده است. این طراحی سنتی بعدها در حیاط خانه‌ها در ابعاد کوچک ساخته شدند و توانستند جایگاه خود را به خوبی پیدا کنند. اگرچه با گذشت زمان حوض آب کوچک دیگر در حیاط خانه‌ها ساخته نمی‌شوند و کاربرد گذشته را ندارند، اما با توجه به پیشرفت و تغییرات سبک زندگی، حوض‌ها جای خود را به آب‌نماها داده‌اند. امروز استفاده از آب‌نماها در بسیاری از مراکز و حتی در آپارتمان‌ها قابل استفاده است و می‌توانند تداعی‌کننده حوضچه حیاط های قدیمی باشند.
سوالات متداول
برای دیزاین چه فضاهایی از حوض استفاده میشود؟
از حوض برای دیزاین حیاط، پاسیو، بالکن، لابی مجتمعهای تجاری و مسکونی استفاده میشود.
از چه اشکالی برای طراحی حوض استفاده کنیم؟
اشکال حوض میتواند بیضی، دایره، چهار گوش، مستطیل، شش ضلعی، هشت ضلعی، نه ضلعی و دوازده ضلعی باشد.
حوض آب نماد چیست؟
آب نماد پاکی و زلال بودن است و حوض آب بیانگر این پاکی در محیط خانه است. وجود حوض در حیاط دمای رنگی خانه را متعادل می‌کند.
برای دیزاین حوض از چه لوازمی استفاده کنیم؟
1- برای جذابیت بیشتر حوض از فوارههای ساده استفاده کنید 2- برخی از افراد در حوض ماهی قرمز نگهداری میکنند، یکی از این دلایل علاوهبر زیبایی بخشیدن به حوض، جلوگیری از رشد خزه در حوض است. 3- قرار دادن انواع گلدانها در کنار حوض نیز میتواند از لحاظ بصری بسیار چشمنواز باشد.