اگر شما نیز مانند بیشتر افراد فکر میکنید پاسیو تنها برای نورگیری منزل است بهتر است با ما همراه باشید زیرا در ادامه خواهید فهمید با کمی سلیقه و داشتن ایدههای خلاقانه میتوان پاسیو را به محلی برای گفتوگوهای اهالی ساختمان، مطالعه و استراحت تبدیل کرد. در گذشته خانههای قدیمی ایرانی بوسیله حیاط اندرونی و حیاط گودال باغچه، رابطه نزدیکی با طبیعت داشتهاند که امروزه به دلیل ساخت خانههای آپارتمانی این رابطه کمتر شده است. پاسیو فضای مناسبی برای نزدیک شدن به طبیعت همچنین دعوت نور طبیعی به درون خانه است. پاسیو علاوه بر نورگیری در آپارتمان برای خانههای یک طبقه نیز کاربرد دارد. در مجله معمار نو با توضیح حیاط خلوت، ایوان، تراس و بالکن سعی کردهایم شما را در طراحی مناسب خانهتان همیاری کنیم.
سوالات متداول:
دیوار پاسیو را چگونه طراحی کنیم؟
انواع پرچینها، دیوارهای کاذب، لورهای چوبی و فلزی، دیوارهای مشبک چوبی، گلها و گیاهان آویزان و رونده در طراحی دیوار سبز از موارد پرکاربرد میباشند.
آیا فضای پاسیو فقط برای نورگیری واحدهای آپارتمانی استفاده میشود؟
خیر، پاسیو علاوه بر نورگیری فضاهای واحدهای آپارتمانی در ساختمانهای ویلایی نیز کاربرد دارد. فضای نورگیر را میتوانید متناسب با نیازها و سلایقتان به یک فضای گلخانه، فضایی برای ریلکس کردن و استراحت، مطالعه حتی غذاخوردن تبدیل کنید.
برای زیباسازی پاسیو از چه مبلمانهایی استفاده کنیم؟
انواع مبلمانهای چوبی با طرحهای مشبک و سنتی، مبلمانهای ساده و مدرن، صندلیها و ننوهای چوبی با روکش حصیری و کوسنهای رنگی با پارچههای نرم از مواردی هستند که میتوانند به زیباسازی فضای پاسیو خانه شما کمک کنند.
برای طراحی فضای پاسیو به سبک مدرن باید به چه مواردی توجه کنیم؟
برای طراحی پاسیو به سبک مدرن بهتر است از مبلمانهای ساده و شیک با رنگهای خنثی استفاده کنید. از متریال چوب، فلز و شیشه غافل نشوید. شما میتوانید از مبلمان چوبی در کنار دیواره شیشهای فضای پاسیو استفاده کنید.
پاسیو چیست ؟
پاسیو (به اسپانیایی : patio) به فضایی در داخل خانه گفته میشود که بدون سقف یا دارای سقف شفاف است و به عنوان نورگیر و تهویه هوا از آن استفاده میشود.
نور طبیعی در زندگی انسانها نقش مهم دارد به همین دلیل برای معماران نیز مهم است که در طراحی خود سعی کنند برای فضاهای مهم خانه مانند اتاق خواب، نشیمن و آشپزخانه دسترسی به نور طبیعی را ایجاد کنند. « یک اتاق بدون نورطبیعی ، اتاق نیست » (Louis Kahn)
در آپارتمانهایی که پنجره کمی دارند و نور کافی وجود ندارد از پاسیو برای هدایت نور طبیعی استفاده میشود. این نورگیر معمولا در جایی قرار میگیرد که دسترسی به آن از فضاهای مختلف خانه راحت باشد. پاسیو در واقع همان حیاط خلوت در داخل خانه است که بدون سقف یا با سقف مخصوص (معمولا پلی کربنات) ساخته میشود. برای نورگیری بهتر پاسیو را معمولا در انتهای خانه و یا در وسط خانه طراحی میکنند.
شرایط پاسیو برای استفاده شخصی طبقه اول چیست؟
اگر در آپارتمانی زندگی میکنید که دسترسی پاسیو تنها از منزل شما میباشد، یا به طور کلی به جز شما سایر همسایگان از پاسیو استفاده نمیکنند. میتوانید با داشتن شرایطی پاسیو را به فضایی شخصی تبدیل کرده و بر اساس سلیقه خود دیزاین کنید.
- رضایت همسایهها
در آپارتمانها فضاهای مشاع مانند: پاسیو، حیاط خلوت، راهرو، لابی و .. به صورت مشترک برای همه ی اهالی آپارتمان میباشد. اگر در سند مالکیت شما پاسیو به عنوان قسمتی از خانه شخصی شما تعریف نشده (در بیشتر مواقع تعریف نمیشود) بنابراین همه ی اهالی ساختمان در کل پاسیو شریک هستند. هرگونه تغییر و دخل و تصرفی در پاسیو توسط طبقه اول یا هر کسی که از پاسیو استفاده میکند باید با رضایت کتبی و رسمی همسایهها باشد.
- مجوز شهرداری
در صورتی که بخواهید در طبقه اول برای پاسیو مورد نظرتان سقف دائمی و غیر سبک در نظر بگیرید برای احداث سقف باید از شهرداری مجوز بگیرید. در غیر اینصورت شهرداری حق دارد قسمتی که بدون مجوز ساخت شده را تخریب کند.
معایب شخصی کردن پاسیو
اگر در طبقه همکف ساکن هستید و میخواهید پاسیو را جزئی از خانه خود داشته باشید علاوه بر نکات گفته شده بهتر است شرایط زیر را نیز بدانید.
- ایجاد سروصدا ناشی از بارش باران و تگرگ
- اتلاف انرژی و سخت شدن گرمایش منزل در فصل سرما و همچنین برعکس آن در فصل گرما.
- غیر قابل مهار بودن نور خورشید (احتمال آسیب به کابینت هایگلاس ).
- تسهیل سرقت منزل از طریق تخریب بخشی از سقف و ورود به منزل.
- بروز سروصدا در پاسیو و آزار به همسایگان.
- احتمال پخش شدن بوی بخارات ناشی از طبخ غذا در فضای پاسیو. (مخصوصا اگر از پاسیو به عنوان مطبخ آشپزخانه استفاده شود)
مزایا شخصی کردن پاسیو
- اضافه شدن به مساحت مفید منزل
- رهایی نسبی از فضولات حیوانات و غبار در کف پاسیو و نیاز کمتر به نظافت روزانه
- دریافت نور طبیعی بیشتر
نکات مهم برای طراحی پاسیو (patio)
حتما شما هم تا اینجا به وجود یک نورگیر در منزل خود علاقهمند شدهاید اما باید بدانید که در طراحی پاسیو رعایت چند اصل مهم برای داشتن نورگیر یا گلخانه ای زیبا ضروری است.
نور کافی
اولین نکته مهم نورگیری حداکثری فضای پاسیو است. طراحی پاسیو باید به گونهای باشد بیشترین نور طبیعی موجود را گرفته و باعث روشنایی چشمگیری شود. همچنین سقفهای شفاف به عنوان نورگیر ساده در فضای خانه مثلا در قسمت ورودی و ناهارخوری انتخاب مناسبی خواهند بود و دید زیبایی از آسمان به شما خواهند داد.
هماهنگی فضاها
همانطور که میدانید در طراحی دکوراسیون داخلی باید هماهنگی خاصی بین فضاهای خانه ایجاد شود که باعث زیبایی خواهد شد. چون پاسیو نیز یک فضای داخل خانه است باید این هماهنگی را داشته باشد. برای مثال اگر جنس کف خانهتان پارکت است نباید از کاشی برای کف نورگیر منزلتان استفاده کنید. بهتر است از پارکت طرح چوب استفاده کنید.
پارتیشنبندی پاسیو
با توجه به تفاوت کاربرد پاسیو با دیگر فضاهای خانه باید یک مرزی برای پاسیو تعیین کنید البته نباید این مرز باعث ایجاد ناهماهنگی بین فضاها شود. برای مثال میتوانید از آبنما، سایبان و آلاچیق خانگی، کافی بار خانگی درختچه، گیاهان و نرده همچنین درب تاشو شیشهای به همراه بلوک شیشهای به عنوان پارتیشن پاسیو استفاده کنید.
نحوه نورگیری
در گذشته نور پاسیو از سقف گرفته میشد. امروزه به دلیل ساختمانهای زیاد و نورگیری کم فضای پاسیو، برای نورگیری بهتر دیوار پاسیو نیز از شیشه و مصالح شفاف ساخته میشوند. البته اگر خانهتان در موقعیت مناسبی باشد حتما لازم نیست کل سقف پاسیو شیشه یا مصالح شفاف باشد، نورگیری بخشی از سقف نیاز پاسیو را فراهم کند کافی است. برای داشتن پاسیویی رویایی مقاله 10 نکته برای طراحی پاسیو کوچک را مطالعه کنید.
متریال پاسیو
متریال و مصالحی که برای پاسیو استفاده میشود باید در برابر تابش نور آفتاب، نم و رطوبت مقاوم باشد و طرح آن بنا به سلیقه هر کسی متفاوت خواهد بود. این نکته در تمام فضاهایی که به صورت نیمه بسته طراحی میشوند باید رعایت شود.
سقف پاسیو
اگر میخواهید برای فضای پاسیو حریمی را مشخص کنید باید دقت کنید نورگیری پاسیو کم نشود زیرا مهمترین اهمیت پاسیو آوردن نور به داخل خانه است. برای ایجاد حریم در گذشته از شیشه استفاده میکردند که به دلیل وجود خطرات هنگام وزش باد یا… کمتر از آن استفاده میشود. متریال پلی کربناتیک یکی از مصالحی است که امروزه جایگزین شیشه شده است. نورگیرهای حبابی نیز مصالح خوبی برای سقف پاسیو و حیاط خلوت میباشند که در مقایسه با پلی کربنات زیبایی بیشتری دارند البته قیمت نورگیر حبابی نیز از پلی کربنات بیشتر است و بنا به جنسی که ساخته میشود مزیتهای مختلفی دارد.
نصب سقف متحرک برای پاسیو (ویدئو)
متریال کف پاسیو
برای انتخاب کفپوش پاسیو باید به مساحت پاسیو، اقلیمی که در آن زندگی میکنید و بودجه ای برای دیزاین پاسیو در نظر دارید توجه کنید. از مصالح سخت مانند سنگ فرش، آجر و بتن برای کفپوش پاسیو استفاده کنید که مقاومت خوبی داشته و راحت تمیز میشوند.
کفپوش سنگ فرش یا Paving
کفپوش سنگ فرش دارای تنوع در رنگ و ابعاد است و نصب سنگ فرش نسبتا سخت است و نیاز به نیروی متخصص دارد. اگر در مناطق سردسیر زندگی میکنید باید توجه کنید که سنگ فرش در اثر تغییرات آب و هوایی مثلا در زمستان ممکن است ترک کند نیاز به تعمیرات دارد ولی به معنی غیرقابل استفاده بودن آن نیست تنها مراقبت بیشتر کافی است.
آجر یا Brick
اگر دوست دارید فضای پاسیو خود را به صورت سنتی و قدیمی دیزاین کنید استفاده از آجر گزینه خوبی است. نصب کفپوش آجر به همراه شومینه فضای باز پاسیو به زیبایی آن کمک فراوانی کرده و باعث ایجاد فضایی خاص میشود. البته انتخاب آجر باید با توجه به بودجهای که دارید انتخاب شود زیرا هزینه خرید و نصب آجر زیاد است. همچنین آجر به شما این امکان را میدهد که پاسیو خود را به هر شکل هندسی که دوست دارید طراحی کنید.
۵ متریالی که به زیبایی با آجر ترکیب می شوند
- پنل دیوارپوش افقی
- تخته کوبی(توفال)
- تختههای بزرگ و کوچک
- گچ کاری
- پنل فلزی
کفپوش بتن یا Concrete
کفپوش بتن مصالح ارزان و مقرون به صرفه است و نصب آن نیز آسان است. اگر از پاسیو خود به خوبی مراقبت کنید میتوانید برای زمان زیادی از بتن استفاده کنید. بتن در ابعاد مختلف تولید میشود و برای زیبایی بیشتر پاسیو میتوانید از قطعههای بزرگ بتن استفاده کنید. استفاده از خود بتن نیز علاوه بر زیبایی، به دوام بتن بیشتر کمک میکند.
ویژگیهای حیاط خلوت و تفاوت آن با پاسیو
- حیاط خلوت به فضایی گفته میشود که خارج از ساختمان است.
- حیاط خلوت معمولا سقف ندارد اگر سقف داشته باشد، مانند پاسیو شفاف نیست.
- در قانون شهرداری مساحت حیاط خلوت به مساحت خانه اضافه نمیشود، برعکس پاسیو جزو متراژ خانه حساب میشود.
- در حیاط خلوتی که بزرگ است و سقف ندارد به دلیل وجود ارتفاع مناسب میتوان درختان میوه کاشت ولی در پاسیو به دلیل بسته بودن فضا و داشتن سقف از گل و گیاهان در گلدان میتوان استفاده کرد. برای مثال اگر باغچه ندارید میتوانید برای پرورش گوجه فرنگی در گلدان فضای مناسبی را در پاسیو انتخاب کنید.
ویژگیهای ایوان
- ایوان نمادی از معماری ایران است. امروزه با تغییراتی که در ایوان ایجاد شده به صورت تقریبا جدید در معماری از آن استفاده میشود. ایوان با عنوان porch نیز شناخته میشود.
- در معماری ایرانی ایوان به فضایی گفته میشود که واسطه بین فضای داخل و فضای خارج از خانه است.
- ارتفاع ایوان معمولا بلند است و از ورود گرد و غبار به خانه جلوگیری میکند.
- ارتفاع ایوان باعث میشود هنگام نشستن نیز دید خوبی به حیاط خانه داشته باشیم.
- فضای ایوان ممکن است به قدری بزرگ باشد که در فصل تابستان به یکی از قسمتهای اصلی خانه تبدیل شود.
- ایوان در مناطق چهار فصل که حشرات زیادی مانند پشه دارند محبوبیت زیادی دارد.
- از نظر فرم، اندازه و موقعیت (حیاط جلویی،حیاط جانبی و حیاط پشتی ) متنوع است و علاوه بر زیبایی کاربرد فراوانی دارد.
- ایوانها تنها در خانههای ویلایی ساخته شده و در آپارتمانها وجود ندارند.
- ایوان فضایی سرپوشیده است. (ایوانی که سقف ندارد را تراس یا بهارخواب میگویند.)
ویژگی بهار خواب یا تراس
- همانطور که در بالا گفتهایم ایوانی که سقف ندارد و قسمتی از اطرافش باز است را تراس مینامند.
- معمولا در خانههای ویلایی و خانههای دو تا سه طبقه از تراس استفاده میشود.
- از انواع تراس برای استراحت، قدم زدن، مطالعه استفاده میشود و همچنین میتوان فضای مناسبی برای گفتگوهای صمیمی بین همسایهها باشد.
- تراس هم میتواند توسط انسان و هم به صورت طبیعی از یک فضای خاکی طبیعی ساخته شود.
- تراس جزو مشاعات خانه است و در معماری فضایی اضافه شده به خانه میباشد یعنی مساحت تراس در مساحت خانه تاثیر ندارد. به طور مثال هنگام گفتن متراژ آپارتمان 100 متری میگویند: آپارتمانی به مساحت 100 متر مربع به انضمام تراس به مساحت 5 متر مربع.
- ساختن تراس در پاسیو و حیاط خلوت نیز ممنوع است.
ویژگیهای بالکن
- از دید معماری، بالکن فضایی از خانه است و ابعاد بالکن به مساحت خانه یا آپارتمان اضافه میشود.( برخلاف تراس )
- در طراحی بالکن از سقف استفاده میشود که از 1 تا 3 طرف رو به فضای بیرون باز است. برای خانههای لوکس بخاطر زیبایی، بیشتر بالکن با سه طرف باز استفاده میشود.
9 ایده جذاب برای دیزاین پاسیو
- اگر از گیاهان و فضای سبز در خانه لذت میبرید میتوانید از پاسیو برای کاشت گل و گیاه استفاده کنید که باعث زیبایی خانه شما نیز میشود. همچنین از پاسیو به عنوان گلخانه نیز میتوان استفاده کرد.
- فلاورباکسها و دیوار سبز نیز به زیبایی فضا کمک بسیاری میکنند. گیاهانی که میخواهید در پاسیو داشته باشید باید با شرایط و نحوه نگهداری آنها نیز آشنا شوید گیاهان زیبایی مناسب آپارتمان هستند که زیبایی خیرهکنندهای دارند. از فلاورباکسها در طراحی فضای تراس گاردن هم استفاده میشود.
- اگر اهل مطالعه هستید و میخواهید فضای پاسیو محلی آرامش بخش برای کتاب خواندن باشد بهترین گزینه ایجاد یک کتابخانه کوچک همراه با گیاهان زیبا است.
- خودتان را محدود نکنید شما میتوانید از فضای پاسیو نمایی عالی از آشپزخانه یا اتاق خوابتان ایجاد کنید. البته ممکن است کمی رویایی به نظر برسد ولی اگر کمی دقت کنید شاید در ابعاد کوچکتر شرایط واقعی کردن این رویا وجود داشته باشد.
- اگر دوست ندارید فضای پاسیو خیلی خلوت و یا خیلی شلوغ باشد. میتوانید با میز و صندلی چوبی، گلهای سانسوریا، چمن مصنوعی (در صورتی که شرایط استفاده از چمن طبیعی را ندارید) به همراه سقفی از جنس پلی کربنات فضای صمیمی ایجاد کنید.
- میتوانید فضای پاسیو خانهتان را با میز و صندلیهای تاشو و گودال آتش به همراه چراغهای زیبا به محلی برای گفتگوهای خانوادگی و صمیمی تبدیل کنید. دقت کنید ترکیب رنگ انتخاب شده تاثیر زیادی بر زیبایی فضا خواهد گذاشت.
- پاسیو علاوه بر نورگیری میتواند به فضای زیبایی برای گفتگوهای دوستانه یا دو نفره تبدیل شود. وجود گلها و گلدانها بر روی دیوار سبز نیز باعث ایجاد فضای مطبوعی میشود. نورگیر در قسمت پشتی خانه نیز تعبیه میشود که برای پرورش گیاهان و حتی میوه نیز مناسب خواهد بود.
- استفاده از آبنمای شیشهای نیز علاوه بر زیبایی باعث خنک شدن فضا مخصوصا در تابستان نیز میشود البته اگر ابعاد پاسیو نسبتا بزرگ است و میتوان فضایی برای آبنما در نظر گرفت.
- استفاده از مبلمانهای مناسب در سبکهای مختلف به زیبایی فضای پاسیو خانه شما کمک میکند. در انتخاب سبک و انواع مبل، شما باید به مساحت فضای پاسیو منزلتان توجه کنید تا در هنگام چیدمان مبلمان دچار مشکل نشوید.
نتیجهگیری
- پاسیو محلی برای نورگیری ساختمانهایی است که نور کافی نداشته و معمولا در وسط یا انتهای ساختمان ساخته میشود، محل مناسبی برای رشد گیاهان و درختچهها است.
- حیاط خلوت محلی خارج از ساختمان در حیاط است که سقف ندارد به همین دلیل برای رشد درختان بلند مناسب است.
- ایوان سقف دارد، به حیاط مشرف است و در خانههایی ویلایی مورد استفاده قرار میگیرد.
- بالکن نیز دارای سقف است ولی در آپارتمانها دیده میشود و ممکن است 1 تا 3 طرف آن باز باشد.
- تراس مانند بالکن است اما با کمی تفاوت. تراس از بالکن بزرگتر و همیشه جادار است همچنین تراس مانند بالکن سقف ندارد و جزو مساحت خانه حساب نمیشود. تراسها معمولا باز هستند مگر در مواردی که بارانگیر داشته باشند.
برای جانمایی فضای پاسیو در پلان یک واحد مسکونی چه جهتی از ساختمان رو انتخاب کنیم؟
جانمایی فضای پاسیو در پلان واحد مسکونی باید به شکلی باشد که بهترین زاویه از نور را در طول روز دریافت کند. برای دریافت بهترین نورگیری، جهت شمال بعد جنوب و شرق و در نهایت نور غرب انتخاب شود.
میتونیم فضای پاسیورو در کنار اتاق خواب در نظر بگیریم؟
بله؛ چون یکی از عملکردهای اصلی فضای پاسیو نورگیری برای تاْمین نور فضاهای داخلی واحدهای مسکونی میباشد.
فضای پاسیو در تهویه هوای فضاهای داخلی ساختمان تاثیری داره؟
بله؛ با در نظر گرفتن بازشو در فضاهایی که مجاور فضای پاسیو طراحی میشوند، شما میتوانید از نور خورشید و هوای تازه استفاده کنید.
سلام ممنون از مقاله کاملتون 👏👏
سلام دوست عزیز، ممنون از نظر مفید شما.