اگر قصد آغاز کار باغبانی را دارید یا باغبان تازه کار هستید، ما در این مقاله به 10 مورد از نکات باغبانی که اهمیت زیادی دارند، اشاره کرده‌ایم.
باغبانی در واقع علم یا هنر کشت میوه‌ها، سبزیجات و گل‌ها است. برای این که یک باغبان خوب باشید، باید نکات باغبانی و اصول پرورش گیاهان، همچون استفاده بهینه از زمین، ابزارهای مناسب باغبانی و زمان درست کاشت، داشت و برداشت را رعایت کنید. اگر شما باغبانی تازه‌کار هستید، باید بدانید که یک باغچه ساده، ابزار و وسایل پایه‌ای و گیاهان، چیزی است که برای کاشتن اولین گیاه خانگی خودتان نیاز دارید.
هوای تازه، ورزش، زیبایی و آرامش تنها چند مورد از مزایای بی‌شمار باغ و باغبانی به حساب می‌آید. با این کار، شما می‌توانید سلامت جسمی خود را تضمین کرده و از بیماری‌هایی چون زوال عقل، سکته قلبی، افسردگی، فشار خون و سایر موارد جلوگیری کنید. همچنین شما با استفاده از مصرف محصولات اورگانیکی که خودتان، آن‌ها را کاشته و از سلامتشان اطمینان دارید، می‌توانید انواع ویتامین‌های مفید را برای بدن، تامین کنید.
با این که کاشتن اولین گیاه برای داشتن یک باغچه می‌تواند کار دشواری به نظر برسد. اما توجه به در اختیار داشتن محیطی زیبا در حیاط یا تراس خود، می‌تواند تحمل دشواری‌ها را آسان کند. وجود فضای سبز علاوه‌بر زیبایی می‌تواند به ارتقاء سطح زندگی شما کمک کند. بیشتر مردم تمایل دارند بخش کوچکی از حیاط خود را به یک باغچهی زیبا تبدیل کرده و باغبانی را تجربه کنن. در این مقاله سعی شده است با ذکر نکات باغبانی ، راهنمایی‌های لازم برای کسانی که تمایل به آغاز کار دارند، ارائه شود.
به عنوان یک باغبان تازه‌کار، زمین خود را بشناسید
قبل از آن که کار باغبانی را آغاز کنید، اندکی زمان صرف کرده تا زمین و مناظری که می‌توانید با آن باغچه‌ای زیبا بسازید را شناسایی کنید. برای انجام این کار چند مسئله وجود دارد که بد نیست از آن‌ها اطلاع داشته باشید:
- اطراف حیاط خانه خود قدم زده و در یک دفترچه، طرحی از مکان‌هایی که پتانسیل تبدیل شدن به باغچه دارند را بکشید و با طرح‌های انتخاب شده برای باغچهی مد نظرتان، مقایسه کنید. داشتن یک پیش‌زمینه و طرحی جامع از آن‌چه که می‌خواهید انجام دهید، یکی از اصولی‌ترین نکات باغبانی بوده که در تمام مسیر می‌تواند راهنمای شما باشد.
- در نقشه باغچه‌تان، محل‌هایی که بیشترین آفتاب یا سایه را دارند، مشخص کنید. گیاهان مختلف، مقاومت متفاوتی در برابر آفتاب و سایه خواهند داشت. با توجه به بخش‌های آفتاب‌خیز و سایه‌گیر باغچه، می‌توانید گیاهان مناسب برای پرورش در باغچهی خود را شناسایی و انتخاب کنید.
- توجه به خاک مناسب کشت گیاهان، یکی دیگر از مهم‌ترین و اصولی‌ترین نکات باغبانی است. شما باید وضعیت خاک باغچه خود را برای باغبانی، مورد بررسی قرار دهید. خاک مناسب، خاکی است که تمام مواد غذایی برای رشد گیاه را تامین کرده و دارای بافت و ساختمان مناسب به منظور رشد گیاهان بوده و عاری از هر گونه آلودگی است.
- در صورتی که باغچهی شما خاک مناسبی نداشته باشد، پیش از آغاز کار باغبانی و با توجه به گیاهی که می‌خواهید پرورش دهید، آن را تهیه کرده و در تمام سطح باغچه خود، پخش کنید. به عنوان مثال اگر قصد دارید برای باغبانی از کاشت گیاهان چند ساله استفاده کنید، سعی داشته باشید به خاک این گیاهان کمپوست اضافه کنید؛ به گونه‌ای که 5/2 تا 5 سانتی‌متر از سطح خاک باغچهی شما را بپوشاند. این کار، علی‌الخصوص در اقلیم‌هایی با زمستان‌های سرد، بسیار مفید است. بنابراین توجه به خاک باغچه و تامین غذای مناسب برای گیاه از نکات باغبانی بسیار با اهمیت به شمار می‌رود که نه تنها شما به عنوان یک باغبان تازه کار ، بلکه تمام افرادی که به باغبانی می‌پردازند هم باید مدنظر قرار دهند.
- در صورتی که قصد دارید گیاهان خوراکی یا میوه و سبزیجات کاشت کنید، بهتر است میزان سرب خاک را تست کنید. با توجه به نیاز گیاه به مواد معدنی چون آهن و فسفر، خاک باغچه خود را غنی کنید؛ برای این کار می‌توانید قبل از کشت گیاه خاک در باغچه از کودهای طبیعی و اورگانیک بهره بگیرید.
- تهیه لیستی از گیاهان و لوازم مربوط به آن همانند فنس و ابزارهای باغبانی از مهم‌ترین نکات باغبانی بوده که معمولا کمتر به آن توجه می‌شود. مشخص کنید کدام را دوست دارید و چه مواردی باید از بین بروند یا جایگزین شوند.
- برای گشت و گذار در باغچه خانه زمان بگذارید؛ ممکن است ایده جذاب و خلاقانه‌ای برای باغبانی به ذهنتان برسد.
سبک و اهداف خود را برای باغبانی مشخص کنید
به عنوان یک باغبان تازه‌کار، تعدادی از تصاویر باغچه‌های مختلف را جمع‌آوری کرده و آلبومی از باغچه‌های زیبا و موردعلاقه خود را تهیه کنید تا ببینید کدام ایده مناسب با زمینه باغچه شما است. تصمیم بگیرید که یک باغ پوشیده از گل می‌خواهید یا به دنبال یک باغچه مدرن‌تر هستید. در چند کلمه باغچه موردعلاقه‌تان را توصیف کرده و خصوصیات بارز آن را به خاطر بسپاری؛ بدین ترتیب بهتر می‌توانید به سبک موردعلاقه خود در باغبانی نزدیک شده و آن را شناسایی کنید.
بهتر است یک تصویر از نمای خارجی خانه و ویلا، همواره جلوی چشم شما باشد و سبکی که انتخاب می‌کنید هم با سبک معماری خانه شما هماهنگ و هارمونی داشته باشد. به عنوان مثال، در صورتی که ویلای شما به سبک ویلاهای مدیترانه‌ای ساخته شده باشد، تلاش کنید از گیاهانی که مناسب این سبک هستند در باغبانی استفاده کنید. درختانی همانند اسطو‌خودوس، انجیر، لیمو، زیتون و انگور در باغچه خانه‌ای با این سبک، زیباتر به نظر می‌رسند.
بعد از آن که سبک خود را انتخاب کردید، اندکی زمان گذاشته و ویژگی‌های باغچه و فعالیت‌‌هایی را که می‌خواهید در آن انجام دهید، تصور کنید. در صورتی که صاحب فرزند کوچک هستید، ممکن است فضای باز زیادی برای بازی و تفریح نیاز داشته باشید یا شاید، آرزوی شما استراحت کردن در میان فرشی از گل‌های رنگارنگ باشد. تمام این ایده‌ها را یادداشت کنید و در نهایت با در نظر گرفتن آن‌ها، طرح نهایی موردپسندتان را انتخاب کنید.
برای شروع به عنوان یک باغبان تازه کار، قدم‌های کوچک بردارید
رویابافی فوق‌العاده است، اما هنگامی که که نوبت به شروع کار عملی برسد، تصمیم واقع‌بینانه در کار باغداری و پرورش گیاهان از نکات باغبانی با اهمیت به حساب می‌آید. هر اندازه که باغچه شما بزرگتر باشد، نیازمند وقت و انرژی بیشتری برای مراقبت از آن‌ها خواهید بود. بنابراین قبل از آن که ابعاد باغچه‌تان را انتخاب کنید، به زمانی که می‌توانید برای نگهداری گیاهانتان صرف کنید، فکر کرده و با توجه به آن باغچه خود را طراحی کنید. تصمیم بگیرید که به چه گیاهی نیاز دارید (مثلا سبزیجات) و سپس قسمت کوچکی از باغچه را برای کاشت گیاه، مورد استفاده قرار دهید. به خاطر داشته باشید که هر وقت تمایل داشته باشید، می‌توانید باغچه خود را توسعه دهید، بنابراین عجله نکنید و به مرور زمان آن را گسترش دهید.
پیش از شروع باغبانی، برنامه‌ریزی داشته باشید
اگر قرار است فقط یک بستر سبزیجات یا چند عدد گلدان گل هم داشته باشید، برنامه‌ریزی کردن را فراموش نکنید. اگر در مورد گیاهی که می‌خواهید کاشت کنید، اطمینان ندارید، می‌توانید به نزدیک‌ترین گلخانه مراجعه کرده و گیاهان مختلف را تماشا و در نهایت از آن‌هایی که پسند کردید، عکس گرفته و جستجوهای لازم را برای کسب اطلاعات بیشتر، انجام دهید؛ این کار سبب می‌شود بتوانید انتخاب خوبی داشته باشید. دقت کنید که تمامی اطلاعات مربوط به گیاهی را که می‌خواهید در باغچه خود بکارید، جمع‌آوری و در جایی یادداشت کرده و با توجه به برنامه‌ریزی که برای کاشت آنان دارید، کار باغبانی را شروع کنید.
قرار‌دادن همه این اطلاعات در کنار هم و تهیه‌ی یک نقشه طراحی شده از باغچه، نیازمند زمان است، اما از نکات مهم باغبانی بوده که در نهایت منجر به داشتن یک باغچه زیبا می‌شود. در صورتی که می‌خواهید باغچه‌ای رنگارنگ داشته باشید، سعی کنید گیاهانی انتخاب نمایید که در زمان‌های مختلف سال، شکوفه دهند یا در زمره گیاهانی باشند که برگ درختان و بوته‌های رنگی متفاوتی دارند. به عنوان مثال استفاده از درخت افرا‌ی قرمز در یک باغچه و در کنار گیاهان دیگر می‌تواند یک باغچهی رنگارنگ و زیبا را به شما هدیه دهد.
ابزار مناسب باغبانی را انتخاب و تهیه کنید
در اختیار داشتن ابزار و وسایل مناسب، باغبانی را دلچسب‌تر می‌کند، اما به یاد داشته باشید که نیاز نیست از روز اول تمام وسایل و ابزار باغبانی را خریداری کنید. تهیه فقط چند ابزار ضروری برای شروع کار، یکی دیگر از نکات باغبانی بوده که رعایت آن ضروری است. برخی از ابزارهای پایه‌ای را می‌توان موارد زیر عنوان کرد:
دستکش‌های باغبانی:
امروزه انواع مختلف دستکش باغبانی در دسترس بوده که مانع صدمه دیدن دست‌های شما می‌شود. بهتر است از دستکش‌هایی با رویه پلاستیکی ضخیم استفاده کنید که برای کندن خاک گلدان‌ها و باغچه‌ها هم مناسب است.
بیل:
این ابزار باغبانی برای آماده کردن بستر باغچه و کندن خاک به منظور کاشتن درخت و بوته و گیاهان بزرگ، ضروری است. بیل‌های نوک تیز بهتر از انواع صاف هستند. سعی کنید به جنس بدنه بیلی که خریداری می‌کنید، دقت کنید تا بتوانید مدت زمان بیشتری از آن استفاده کنید. یک بیل از جنس استیل مقاوم که در برابر ضربه مقاوم باشد، بسیار مناسب است.
ماله، ابزار و یا کاردکی برای کندن علف‌های هرز:
از این ابزار‌ها برای کندن خاک و خارج کردن علف‌های هرز استفاده می‌شود. با حذف علف‌های هرز و شکستن سختی خاک اطراف بوته، فضای رشد بهتر گیاهان فراهم می‌شود. شما می‌توانید برای این منظور از یک چاقوی باغبانی ژاپنی هم استفاده کنید.
شلنگ بلند و سر شیر آب‌پاشی:
شلنگی انتخاب کنید که به اندازه کافی بلند بوده و این امکان را فراهم کند که به همه جای باغچه دسترسی داشته باشید.
ابزار هرس:
در حقیقت هرس کردن، حذف برخی از اندام‌های رویش گیاه (ریشه، ساقه و برگ) به منظور ایجاد فرم و شکل مطلوب گیاه است. برای این کار از ابزارهای باغبانی همانند قیچی‌های تیز باغبانی استفاده می‌شود. دقت کنید که قیچی‌های باغبانی در انواع مختلفی وجود دارند و با توجه به نیاز باغچه خود، انواع مناسب آن را انتخاب کنید.
چنگک فلزی:
از این ابزارهای باغبانی برای پخش کردن کود، آماده کردن بستر خاک و جمع کردن چیزهای سبک همانند علف‌ها در گوشه‌ای از باغچه استفاده می‌شود. امروزه انواع مختلف و نمونه‌هایی با دسته چوبی، پلاستیکی و فلزی در دسترس قرار دارد. سعی کنید چنگکی تهیه و خریداری کنید که وزن زیادی نداشته باشد و در حمل آن هم مشکل نداشته باشید.
چنگک مخصوص برگ:
از یک چنگک انعطاف‌پذیر پلاستیکی یا بامبویی برای جمع‌کردن برگ‌ها، استفاده کنید.
بیلچه:
این ابزار باغبانی، مناسب باغچه‌های کوچک خانگی، کاشت گیاهان خوراکی و سبزیجات است. در حقیقت بیلچه را می‌توان ابزاری مناسب برای جابجایی خاک و کود معرفی کرد. دقت داشته باشید که هنگام خرید، بیلچه‌هایی ضد زنگ تهیه کنید که در برابر آب و باران مقاوم باشند.
گیاهان یک‌ساله و چندساله را با هم ترکیب کنید.
یکی از اشتباهات رایج در باغبانی، انتخاب کردن تعداد زیادی گیاه یک ساله است؛ با این کار عمر مفید باغچه خود را کوتاه می‌کنید. برای داشتن رنگ و زیبایی طولانی مدت در باغچه خود، سراغ ترکیب درستی از گیاهان یک‌ساله و چندساله بروید. تهیه یک ترکیب درست از گیاهان یک ساله و چند ساله که با یکدیگر هارمونی داشته باشند از نکات باغبانی مهمی بوده که هر باغبان تازه کار باید آن را به دقت بیاموزد. شما می‌توانید گیاهان فصلی همانند گل‌های جعفری، اهار، بگونیا، آفتاب‌گردان را در هر سال به باغچه خود اضافه کنید؛ بنابراین بهتر است از بوته‌ها و گل‌هایی که دارای طول عمر چند ساله هستند برای زیبایی همیشگی باغچه خود، استفاده کنید. گل‌هایی همانند کالادیوم، اناناس و شمعدانی می‌تواند در کنار گل‌های یک ساله، باغچه شما را به بهشتی زیبا تبدیل کند. به خاطر داشته باشید که گل‌های پیازی به دلیل مقاومت کم‌شان در برابر سرما، باید هر سال از خاک خارج شده و مجددا در فصل مناسب خود کاشته شوند.
از انتخاب گیاهان و اجزای متعدد در باغبانی، پرهیز کنید
یکی از بهترین روش‌ها برای داشتن باغچه‌ای با ظاهر حرفه‌ای، استفاده از گیاهان و اجزای غیر طبیعی تکراری در مکان‌های مختلف باغچه است. از انتخاب کردن مدل‌های متعدد پرهیز کنید؛ این کار می‌تواند موجب شلوغی و درهم ریختگی ظاهر باغچه شود. حتی در یک باغچه انگلیسی به سبک کلبه هم بهترین ظاهر زمانی به دست می‌آید که گیاهان مشابه در دسته‌های مختلف کاشته می‌شوند. این مسئله درباره اجزای دیگر هم صادق است. فقط چند متریال برای اجزای غیر طبیعی همانند راه‌ها، گلدان‌ها و سایر وسایل زراعی انتخاب کنید و در ادامه آن‌ها را تکرار کنید. همچنین گیاهانی که تیره مشترکی دارند یا در رنگ‌های مختلف در دسترس هستند را در مجاورت یکدیگر، بکارید.
ترکیب کاشت دانه‌ها و جوانه‌ها را جدی بگیرید
نه تنها خریدن جوانه گیاهان گران قیمت است، بلکه انتخاب‌ها را هم به شدت محدود می‌کند. تعدادی جوانه از یک فروشگاه باغبانی خریداری کرده و تعدادی از آن‌ها را بکارید. گیاهانی که به خوبی از طریق کاشتن دانه رشد می‌کنند را می‌توان کاهو، تربچه، لوبیا، آفتاب گردان، گل همیشه بهار، گل کیهانی و گل آهاری دانست.
گیاهان موردعلاقه خود را بکارید
این جمله ساده به نظر می‌رسد، اما از نکات باغبانی بوده که گاهی وقت‌ها حرفه‌ای‌ترین باغبان‌ها هم فراموش می‌کنند. در صورتی که گیاهی مورد علاقه شما نیست، چرا خودتان را وادار به کاشت آن می‌کنید؟ باغبانی نیاز به عشق و علاقه به گیاهان دارد. در طول سالیان طولانی، باغبانان گیاهانی همانند کدو سبز و لوبیا را به فراموشی سپرده و بیشتر به سراغ گیاهان موردعلاقه خانواده‌ها همانند نخود فرنگی، تربچه، کلم پیچ و کدو تنبل برای هالووین رفته‌اند.
اطلاعات خود را درباره باغبانی افزایش دهید
شرکت در کلاس‌ها و کارگاه‌های محلی، راه فوق‌العاده‌ای برای افزایش دانش پیرامون باغبانی خواهد بود. در کارگاه‌هایی که به طیف وسیعی از نکات باغبانی و موضوعات مشابه تشکیل می‌شوند، شرکت کنید. امروزه استفاده از اینترنت و مطالعه‌ی آنلاین هم می‌تواند دانش شما را پیرامون باغبانی، یادگیری نکات باغبانی و کشت گیاهان افزایش دهد.
باغبانی از رشته‌هایی است که کسب مهارت در آن می‌تواند سال‌ها زمان ببرد. حتی حرفه‌ای‌ترین باغبانان هم در تمام طول عمرشان مشغول یادگیری نکات باغبانی هستند، بنابراین به خودتان سخت نگیرید.
جمع‌بندی
کاشت گیاهان می‌تواند انسان امروزی و مدرن که در شلوغی شهرها از زیبایی‌های طبیعی دور افتاده است را با طبیعت آشتی دهد. پرورش گیاه و به طور کلی باغبانی، محیط اطرافمان را تلطیف کرده و در آرامش روح و روان انسان، تاثیرگذار است. در صورتی که تصمیم به باغبانی کردن دارید، بهتر است با نکات مهم آن هم آشنا شوید. آیا شما اطلاعاتی درباره باغبانی دارید؟ در صورتی که اطلاعاتی درباره باغبانی دارید، آن‌ها را با ما و کاربران بلاگ معمار نو، اشتراک‌گذاری کنید.