طراحی حیاط منزل ایرانی عموما به دو حالت سنتی و قدیمی صورت می‌گیرد. البته امروزه با کوچکتر شدن فضای زندگی، حیاط از لیست امکانات بسیاری از ایرانی‌ها حذف شده و تنها عده بسیار کمی از شانس داشتن حیاط برخوردارند.
از آنجایی که خانه‌های ایرانی از نظر طراحی و دکوراسیون بسیار زیبا و دلنشین هستند، هنوز هم بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند حیاطی پر از گل و گیاه با یک حوض در مرکز آن داشته باشند. اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که یک خانه حیاط دار دارید و اکنون می‌خواهید آن را به صورت دلنشین طراحی کنید، تا پایان این مقاله همراه باشید و از ایده‌هایی که در ادامه مطالب جهت طراحی حیاط ایرانی معرفی می‌کنیم بهره ببرید.
سوالات متداول:
حیاط منزل ایرانی به چند روش طراحی می‌شود؟
طراحی حیاط منزل ایرانی به سه روش سنتی، مدرن و روش سوم که ترکیب دو سبک سنتی و مدرن می‌باشد.
مهمترین عناصر برای دکوراسیون حیاط منزل ایرانی کدامند؟
این عناصر شامل آبنما، حوض، آلاچیق، گلهای فصلی و درختان مرکبات است.
در طراحی حیاط منزل ایرانی باید به چه نکاتی توجه کنیم؟
1. طراحی باغچه 2. طراحی فضای نشیمن 3. استفاده از گلدان 4. ساخت آلاچیق در حیاط 5. استفاده از آب در حوض و آبنما 6. توجه به سبک نورپردازی 7. طراحی مسیر عبور 8. طراحی دیوار و نرده‌های حیاط
انواع روش‌های طراحی حیاط منزل ایرانی
برای طراحی حیاط خانه ایرانی، سه راه حل پیش روی شما قرار دارد که انتخاب هر کدام از این سه مورد به صورت صدرصد بستگی به سلیقه شخصی شما دارد. از آنجایی که ما ایرانی‌ها از نظر دیزاین حیاط پیشینه غنی داریم، هنوز هم بسیاری از افراد ترجیح می دهند حیاط خود را به سبک دلنشین و روح افزای قدیمی طراحی کنند.
اما برخی دیگر نیز پیرو مد روز بوده و برای طراحی حیاط خود بیشتر به سراغ المان‌ها و عناصری می روند که از طراحی معماری مدرن نشات می گیرد. گزینه سوم که نسبت به سبک طراحی سنتی و جدید، زیباتر و خاص به نظر می‌رسد، ترکیب طراحی جدید و قدیمی حیاط با یکدیگر است.
علاقمندان این سبک، زیباترین عناصر طراحی هر دو سبک پیشین را گلچین کرده و در نتیجه با تلفیق آن‌ها با یکدیگر، صاحب حیاطی با منظره رویایی و بسیار خاص می‌شوند.
شما نیز می‌توانید متناسب با سلیقه و علاقه‌مندی‌های خود، یکی از این سه روش را انتخاب کرده و حیاط‌تان را طراحی کنید. اگر شما فردی خلاق و با استعداد باشید، فارغ از ابعاد و اندازه حیاط، می‌توانید آن را بسیار زیبا و فوق‌العاده طراحی کنید. به عبارت دیگر دیزاین و تزیین حیاط خانه، فقط مختص حیاط‌های بزرگ نیست. بلکه اگر شما صاحب یک خیاط خلوت چند متری باشید نیز این فرصت دارید که جهت طراحی آن برنامه‌ریزی کرده و بهترین استفاده را از فضایی در دسترس دارید ببرید.
مهمترین عناصر برای دکوراسیون حیاط منزل ایرانی
برای طراحی پلان محوطه سازی خانه‌های ایرانی چندین عنصر مهم وجود دارد که برای اجرای یک طرح زیبا و موفق، توجه به آن‌ها موجود لازم و ضروری است. این عناصر شامل آب، گل و گیاه، نورپردازی محوطه و گلهای فصلی بوده و اگر شما به دنبال حیاطی زیبا هستید باید بتوانید به شکل کاملا خلاقانه از همه عناصر ذکر شده در حیاط منزل خود استفاده کنید.
در واقع تلفیق عناصر ذکر شده باید به نحوی صورت بگیرد که هیچکدام از آن‌ها بر موارد دیگر غالب نشود. استفاده از آب در دکوراسیون حیاط خانه ایرانی به حالت، استفاده از حوض و آبنما است که حوض متعلق به سبک طراحی سنتی و آبنمای حیاطی جزو المان‌های دیزاین مدرن است. گل و گیاه نیز برای خلق فضای روح بخش، همواره از موارد غالب در طراحی حیاط به شمار می‌رود.
دیزاین حیاط منزل ایرانی باید به چه صورتی شکل بگیرد؟
در این مبحث از مقاله، ما تصمیم داریم در رابطه با دیزاین حیاط خانه ایرانی به صورت تخصصی‌تر صحبت کرده و همه المان‌ها و عناصر دخیل در آن شرح دهیم.
همانطور که گفتیم طراحی و دیزاین حیاط در بین ما ایرانی‌ها از قدیم مرسوم بوده و هر زمانی که واژه حیاط ایرانی به میان می‌آید، ناگزیر در ذهن‌مان یک حیاط بزرگ پر از گل و گلدان‌های رنگی با حوضی بزرگ در وسط آن خطور می‌کند. اما امروزه این سبک و سیاق با همه جذابیت‌ها و آرامشی که دارد با تغییرات زیادی مواجه شده است. ولی با این حال افراد زیادی وجود دارند که تلاش می‌کند حتی در حیاط خلوت و فضای کوچک خود سبک مخصوص طراحی حیاط قدیمی ایرانی را اجرا کنند.
در ادامه ما برخی از رایج‌ترین و پر طرفدارترین المان‌های طراحی منزل را که نقش بسیار پر رنگی در دیزاین حیاط در بین ایرانیان دارد را معرفی خواهیم کرد. امیدواریم شما بتوانید از بین موارد ارائه شده موردی را که مطلوب دل‌تان است بیابید و برای حیاط‌تان اجرا کنید. البته ناگفته نماند که لازم نیست شما دیزاین حیاط خود را دقیقا مطابق با آن چیزی که ما شرح می‌دهیم اجرا کنید. بلکه متناسب با استعداد و فضایی که در دسترس دارید، می‌توانید تغییراتی در آن چه ما عنوان می‌کنیم به وجود بیاورید یا حتی طرح مورد نظر خود را از تلفیق دو یا چند طرح انتخاب کرده و به نوعی خودتان صاحب طرحی خاص و منحصر به فرد شوید.
اما باید بتوانید در بین همه المان‌هایی که برای طراحی انتخاب می‌کنید، یک هماهنگی پایدار ایجاد کنید. در واقع یکی از مهمترین اصول در دکوراسیون و طراحی ایجاد هماهنگی است که این اصل در دیزاین حیاط منزل ایرانی نیز صدق می‌کند و باید مورد توجه قرار بگیرد. به طور کلی مواردی که شما برای طراحی فضایی که به عنوان حیاط یا محوطه ساختمان در دسترس دارید شامل موارد زیر است:
طراحی باغچه
باغچه در دکوراسیون حیاط منزل ایرانی از جایگاه بسیار بالایی بهره‌مند بوده و همواره در هر دو سبک جدید و قدیم طراحی منازل ایرانی جزو اولویت‌های اول به شمار می‌رود. در واقع ایرانی‌ها سبز بودن و سبز زندگی کردن را دوست دارند و به همین دلیل به این عنصر در طراحی حیاط اهمیت ویژه‌ای می‌دهند.
به این ترتیب شما نیز برای داشتن حیاطی با طرح و سبک ایرانی، باید در اولین گام به فکر ایجاد باغچه‌ای متناسب با فضایی که در دسترس هست، باشید.
برای ایجاد باغچه در حیاط، روش‌هایی متعددی نظیر کاشت و پرورش درخت، گل و گیاه و حتی سبزی وجود دارد. اگر مساحت حیاط شما بزرگ است، شما می‌توانید چندین درخت مناسب برای باغچه را در آن بکارید. یا حتی می‌توانید چند نوع درخت را از بین درختان میوه مورد علاقه خود انتخاب کرده و علاوه بر سبز کردن محل زندگی خود به میوه‌های تازه در آن نیز دسترسی پیدا کنید.
اما گل‌کاری در کنار جدول باغچه، جذاب‌ترین و همچنین مهمترین بخش ایجاد باغچه در حیاط است که بدون هیچ محدودیتی در هر حیاطی با هر میزان مساحت قابل اجرا است. شما می‌تواند متناسب با ابعادی که برای باغچه در حیاط خود در نظر گرفته اید چندین نوع از گلهای فصلی و دائمی مورد علاقه خود را انتخاب کنید و در آن بکارید.
باغچه های کاربردی
یکی دیگر از ایده‌های جالبی که در بین ایرانیان مرسوم است، کاشت سبزی در باغچه بوده و بسیاری از افراد که علاقمند به مصرف سبزیجات تازه و ارگانیک هستند، قسمتی از باغچه حیاط‌شان را به کاشت سبزی‌های مورد علاقه خود اختصاص می‌دهند. اگر شما هم جزو افرادی هستید که مصرف سبزیجات تازه را دوست دارید، می‌توانید از این فرصت استفاده کرده هم صاحب باغچه‌ای سبز شوید و هم سبزیجات تازه در دسترس داشته باشید.
یکی از نکات مهم در طراحی باغچه حیاط، حاشیه آن است که باید پس از مشخص شدن اندازه سطح خاک مورد نیاز باغچه درست شود. حاشیه سازی باغچه، موجب می‌شود باغچه منظم و زیباتر به نظر بیاید و خاک آن وارد حیاط نشود. برای حاشیه سازی باغچه، شما می‌توانید از موارد مختلفی نظیر آجر، سنگ و نرده باغچه از جنس فلزی و چوبی و غیره متناسب با سلیقه خود استفاده کنید.
طراحی فضای نشیمن
طراحی فضای نشیمن در دکوراسیون حیاط منزل ایرانی نیز دارای اهمیت زیادی بوده و یکی دیگر از مهمترین قسمت طراحی در حیاط های ایرانی است.
در طراحی حیاط منزل ایرانی معمولا در فضای نشیمن یک سری تخت حیاط یا نیمکت قرار می‌گرفت که قالیچه‌های کوچکی نیز بر روی آن‌ها پهن می‌شد. این سبک طراحی بسیار زیبا و دلنشین بوده و هنوز هم در بسیاری از کافه‌ها مخصوصا دیزی سراها مورد استفاده قرار دارد. برای طراحی حیاط نیز هنوز برخی همین سبک را ترجیح داده و با اجرای آن در حیاط خود فضای خاص و آرام‌بخشی در حیاط خود ایجاد می‌کنند.
اما فضای نشیمن در طراحی مدرن، کاملا متفاوت با سبک قدیمی است. در سبک مدرن برای طراحی فضای نشیمن در حیاط، چندین صندلی که اغلب فلزی هستند، بر دور یک میز چیده می‌شوند. امروزه انواع و اقسام مبلمان مناسب برای فضای باز وجود دارند که شما می‌توانید بهترین آن‌ها را برای لذت بردن از فضای باز حیاط خود مخصوصا در غروب‌های بهار و تابستان انتخاب کنید.
اما اگر فضای حیاط شما کوچک بوده و جایی برای چیدن میز و صندلی و یا قراردادن نیمکت ندارد، می‌توانید یک صندلی تابی را برای منظور انتخاب کنید و با گذران اوقات فراغت خود بر روی آن از فضای بازی که در دسترس دارید، نهایت لذت را ببرید.
استفاده از گلدان
استفاده از گلدان‌های سفالی با گلهای چینی و شمعدانی در اطراف حوض و نرده بالکن حیاط، یکی از بهترین و ماندگار‌ترین مناظری است که ما ایرانی‌ها از حیاط‌های قدیمی در ذهن داریم.
اگر گل‌ها را دوست دارید اما فضای حیاط شما کم بوده و قادر به ایجاد باغچه در آن نیستید، می‌توانید به جای آن از چند گلدان استفاده کنید. برای جذاب‌تر کردن فضا، انتخاب چند گلدان در اشکال و ابعاد مختلف و قرار دادن آن‌ها بر روی فلاورباکس، جزو ایده‌های ناب طراحی باغ ایرانی به شمار می‌رود. بنابراین با استفاده از همین امکانات ساده شما قادر هستید امکان فراهم کردن محوطه‌ای پر از گل را در حیاط خود مهیا سازید.
ساخت آلاچیق در حیاط
آلاچیق نیز جزو موارد لازم و مورد توجه در دیزاین حیاط خانه‌های ایرانی است. معمولا آلاچیق در مدل و طرح‌های زیادی قابل اجرا بوده و گوشه‌ای دنج و روح‌فرا در قسمتی از حیاط برای نشستن و دورهمی‌ها به وجود می‌آورد. معمولا محل آلاچیق خانگی و نشمین‌‌گاه در حیاط یکی بوده و شما می‌توانید، میز و صندلی‌ها را زیر آلاچیق بچینید. این ترفند فضای نشیمن‌گاه موجود در حیاط را در همه حالات حتی در روزهای بارانی و گرم آفتابی قابل استفاده می‌کند.
اندازه و مدل آلاچیق کاملا بستگی به فضا و مساحت حیاط شما دارد. البته به جای آلاچیق می‌توانید از پرگولا و یا چتر و سایبان نیز استفاده کنید. مخصوصا اگر عاشق گیاهان رونده هستید، انتخاب پرگولا در محوطه سازی باغ، ایده خوبی بوده و در کنار جذابیت مضاعفی که به محوطه شما می‌بخشد، حس لذت بردن از فضایی که در آن قرار گرفته‌اید را نیز برای شما عمیق‌تر می‌کند.
استفاده از آب در حیاط منزل ایرانی
استفاده از آب نیز در طراحی حیاط ایرانی در اشکال مختلف رایج است. در سبک سنتی، دیزاین حیاط منزل ایرانی، معمولا یک حوض بزرگ که داخل آن رنگ آبی داشت در وسط حیاط قرار می گرفت. این ترفند هنوز هم جزو ایده‌های خاص بود و بسیاری از افراد خوش ذوق و با سلیقه تمایل دارند در حیاط خود یک حوض زیبا با چند ماهی قرمز داشته باشند.
اما در طراحی مدرن و به روز حیاط، ساخت آب‌نماهای خلاقانه به نوعی جایگزین حوض شده است. آبنما نیز دارای جذابیت‌های خاص خود بوده و موجب انتشار صدای دلنشین آب در فضای حیات می‌شود. انتخاب حوض یا آبنما کاملا سلیقه‌ای بوده و بستگی به طرز تفکر شما دارد.
بنابراین اگر فرد مدرن‌گرایی هستید و به روز بودن را دوست دارید، می‌توانید از آبنما استفاده کنید. اما اگر از اجرای طرح‌های سنتی بیشتر لذت می‌برید، پیشنهاد می‌دهیم یک حوض زیبا و خاص در حیاط خود بسازید. البته متناسب با فضای حیاط خود، شما می‌توانید کمی خلاق‌تر بیندیشید و به نوعی از هر دو ایده در کنار هم استفاده کنید.
سبک نورپردازی در حیاط ایرانی
دیگر گزینه مهم در طراحی حیاط منزل ایرانی، نورپردازی آن است. معمولاً نورپردازی در حیاط ایرانی‌ها با طیف ملایمی صورت می‌گیرد. در طراحی سبک قدیمی، نورپردازی حیاط چندان مورد توجه نبوده است. اما امروزه این امر نیز یکی از عناصر مهم طراحی حیاط‌های ایرانی به شمار می‌رود. به نحوی که از انواع و اقسام چراغ‌های مخصوص فضای باز و حیاط برای تامین نور در تاریکی شب و همچنین افزایش جذابیت محوطه ساختمان برای این منظور استفاده می‌شود.
طراحی مسیر عبور
برای داشتن حیاطی ناب با نمای دوست داشتنی و ایرانی پسند، نیاز است که شما برای طراحی مسیرهای عبور در آن نیز فکری کنید.
امروزه ایده‌های بسیار جالبی برای طراحی مسیر وجود دارد که شما با بهره بردن از آن‌ها می‌توانید علاوه بر طراحی مسیر اصلی خاص به سمت ساختمان، برای باغچه و نشیمن‌گاه خود در حیاط نیز مسیرهایی را ایجاد کرده و به این شکل بر جذابیت‌های حیاط خود بیافزاید. برای ایجاد مسیرهای عبور، متریال‌های متعددی نظیر چوب پلاستیک، آجر، سنگ فرش، سنگریزه، چمن مصنوعی و غیره قابل استفاده هستند که می‌توان به صورت تکی و یا ترکیبی از آن‌ها بهره برد.
طراحی نرده‌های حیاط
معمولا استفاده از نرده در حاشیه باغچه، نرده دیوار و بالکن در حیاط ما ایرانی‌ها بسیار رایج است. اگر شما نیز علاقمند و یا مجبور به استفاده از نرده در طراحی حیاط خود هستید، لازم است بدانید که این عنصر نیز باید به نحوی انتخاب شود که با سایر طراحی‌های صورت گرفته همخوانی داشته باشد. نرده می‌تواند از جنس چوب و یا فلز باشد که با انتخاب رنگ مناسب برای آن نیز در جلوه حیاط شما تاثیرگذار است.
دیوار حیاط در خانه‌های ایرانی
یکی دیگر از مواردی که در حیاط خانه‌های ایرانی بر زیبای آن تاثیر می‌گذارد، طراحی دیوار است. ایده‌های بسیار زیادی وجود دارند که برای زیبا سازی دیوار به سبک ایرانی می‌توان از آن‌ها بهره برد.
به عنوان مثال شما می‌توانید فضای سبز محوطه حیاط خود را با اجرای دیوار سبز تا دیوارها بسط دهید و به نوعی از دیوارهای حیاط‌تان هم برای خلق فضایی سرسبز و طبیعی استفاده کنید. برای این منظور انتخاب گلدان‌های آویز دیواری نیز ایده بسیار خوب و جذابی است. اگر ایده دیوار سبز از نظر شما چندان جالب نیست، می‌توانید برای زیباسازی دیوارها از عناصر دیگر نظیر آجرهای خاص، چوب پلاستیک و سایر موارد مشابه دیگر کمک گرفته و ایده باب دل خود را اجرا کنید.
جمع‌بندی: با طراحی حیاط ایرانی، محیطی زیبا در فضای باز منزل خلق کنید.
برای طراحی حیاط ایرانی عناصر زیادی وجود دارند که شما می‌توانید متناسب با سلیقه شخصی و فضایی که در دسترس دارید اقدام کنید. حتی شما می‌توانید در یک اقدام خلاقانه از ترکیب چند سبک برای طراحی حیاط خود بهره ببرید. منتهی باید انتخاب‌ها و ترکیب و تلفیق‌های شما به نحوی پیش برود که تناسب لازم بین آن‌ها وجود داشته باشد. زیرا در غیر این صورت یک نوع ناهماهنگی و آشفتگی در فضای کلی ساختمان و حیاط شما به وجود خواهد آمد.