اصول طراحی باغ ژاپنی

از زمان‌های قدیم، ژاپنی‌ها برای ایجاد باغ‌هایی که مناظر طبیعی را به تصویر می‌کشند، شهره جهان بودند. آن‌ها در طراحی باغ ژاپنی عناصر مهمی مانند گیاهان، آب و صخره‌ها را با خطوط ساده و تمیز ترکیب می‌کردند تا پناهگاهی معنوی ایجاد کنند که در زمان جنگ و نزاع تنها جایی بود که آن‌ها را به آرامش می‌رساند.

درحقیقت، باغ ژاپنی فضایی برای تفکر و تامل است. هدف باید ایجاد حالتی از رمز و راز، آرامش و دریافت چیزی از ذات طبیعت باشد که در آن بتوان هماهنگی درونی خود را بازیابی کرد. پس هنگام ساخت یک باغ به سبک ژاپنی باید به اصول طراحی آن توجه کرد. با مقاله دیگری از وبلاگ معمارنو همراه باشید.

 

سوالات متداول:

 

پیش درآمدی بر طراحی باغ ژاپنی

اگر یک باغ ژاپنی محیط ایده آلی ایجاد کند، به عناصر زیادی نیاز ندارد. از آنجایی که این سبک طراحی توسط اصول ذن و شینتو هدایت می‌شوند، هدف آنها برانگیختن حالت مراقبه و خلق و خوی قدردانی از طبیعت است. بنابراین، 3 عنصر ضروری یک باغ ژاپنی شامل سنگ، گیاه و آب است. همچنین، این امکان را دارید فانوس‌ها، سنگ‌های کوچک‌تر، آب‌نماها و حتی یک پل زیبا را به طراحی باغ ژاپنی اضافه کنید.

طراحی باغ ژاپنی باید پاسخی به طبیعت باشد. موفقیت شما در طراحی و اجرای این سبک به طراحی خوب چشم‌انداز شما وابسته است. انتخاب فضا و جزئیاتی که در طراحی خود لحاظ می‌کنید نیز در تحقق رویای شما تأثیر خواهند گذاشت. تکنیک ژاپنی طراحی باغ، پنج سبک اساسی را ارائه می‌دهد.

 

عناصر اولیه موجود در باغ ژاپنی، شامل یک سازه مسقف یا چایخانه با یک نیمکت یا چیدمان مبلمان داخلی هستند که برای مراسم چای استفاده می‌شوند. روجی یا مسیر شبنم‌ آلود، از سنگ‌های پله برای تأمل بیشتر استفاده می‌کند. اندازه و چیدمان سنگ‌ها برای مسیر باغ، سرعت انسان را کاهش می‌دهند و به توهم فضای بزرگ‌تر و فاصله بیشتر می‌افزایند.

خزه‌های کاشته شده در مجاورت مسیر سنگی و همچنین کاشت سرخس‌ها و گیاهان همیشه سبز، سفری آرامش‌بخش را به چایخانه فراهم می‌کنند. توجه به طراحی پلان محوطه سازی باغ می‌تواند در جانمایی هریک از المان‌ها به شما کمک کند.

 

ایجاد یک باغ ژاپنی از اصل «طراحی فرم از عملکرد» پیروی می‌کند. ویژگی‌های باغ از جمله فانوس‌های ژاپنی، حوض آبی که توسط لوله آب بامبو تغذیه می‌شود، دروازه بامبو و تنوع آرایش سنگ‌های طبیعی، همگی عناصر کاربردی طراحی باغ ژاپنی هستند. عناصر دیگری که طراحی این باغ را تقویت می‌کنند شامل دیوارها و نرده‌ها هستند که جداسازی، حریم خصوصی و فرصت استفاده از کاشت بامبو را برای سازه‌ها فراهم می‌کنند.

 

انتخاب گیاهان موجود برای استفاده در باغ‌های ژاپنی به نوع اقلیم منطقه وابسته است. به معنای واقعی کلمه، صدها گیاه ژاپنی وجود دارند که می‌توان از آنها در باغ ژاپنی استفاده کرد. همچنین، مدیتیشن را در آرامش فضایی که برای باغ ژاپنی خود تعیین کرده‌اید، در نظر بگیرید تا به طراحی شما حالتی معنوی‌تر ببخشد.

 

اصول اساسی طراحی باغ ژاپنی

ایجاد حال و هوای مشابه باغ ژاپنی، به این معنا نیست که شما باید همه جا فانوس‌های سنگی ژاپنی داشته باشید. مهم است که محوطه سازی شما تداعی‌کننده احساسات و روح انسانی باشد. با این تفاوت که باید به این احساسات از نگاه یک ژاپنی نگریسته شود. برای درک اصول طراحی باغ ژاپنی به موارد زیر توجه کنید:

 

اهمیت تمام فصول به یک اندازه 

ژاپن یکی از معدود مناطقی در جهان است که به هر یک از فصل‌های سال به دلیل ارتباط با زندگی روزمره و احساسات و حالاتی که برانگیخته می‌شود، اهمیت فرهنگی زیادی می‌دهد. بنابراین درک اهمیت فصول در باغ ژاپنی مهم است. به عنوان مثال، بهترین باغ‌های ژاپن، به ندرت و یا هرگز، دارای یک رقم افرای ژاپنی با برگ‌های قرمز در طول فصل رشد هستند.

 

رنگ و کنتراست برای ساختن یک باغ هیجان‌‌انگیز، فوق‌العاده مهم هستند اما قدرت باغ ژاپنی از توانایی آن در برانگیختن حس آرامش در بیننده ناشی می‌شود. تغییر رنگ در هر فصل در اصول طراحی باغ ژاپنی نهفته است. بهار دوره تولد دوباره است، بنابراین گیاهان برگ‌ریز که شکوفه می‌دهند یا مستقیماً به برگ می‌رسند، یک ویژگی مطلوبی هستند. هدف نهایی نمایش رنگ‌های متناسب با فصل است. فصل بهار در باغ ژاپنی نمایش بوته‌های گلدار و گیاهان چند ساله است.

 

در روزهای گرم تابستان هیچ چیز رضایت‌بخش‌تر از شنیدن صدای چک چک آب در فضایی مملوء از رنگ‌های تابستانی نیست. پاییز به ما فرصتی می‌دهد که به گذشته نگاه کنیم و نظاره‌گر ریزش برگ‌های رنگارنگ باشیم. زمستان زمان استراحت باغ است اما همچنین زمانی برای دیدن درختان بی‌برگ و لمس برف بر روی گیاهان همیشه سبز است.

 

به حداقل رساندن عوامل حواس پرتی 

شاید اصلی‌‌ترین چیزی که ما را به استفاده از اصول باغ ژاپنی مجبور می‌کند، این است که خانه و باغ در هم ترکیب شده‌اند. این مهم تا حد زیادی به خاطر فرم طراحی خانه‌های ژاپنی است که در آن ارتباط داخل با بیرون از خانه از کف تا سقف تامین می‌شود. در حالی که بسیاری از خانه‌های ما در شهر دارای پنجره‌هایی هستند که تنها در حالت ایستاده می‌توان از آنها دیدن کرد.

 

گفته می‌شود، باغ ژاپنی پتانسیل آن را دارد که از یک مکان ثابت مانند داخل خانه قابل دیدن باشد. پس نباید حواس‌پرتی یا شلوغی در بین میان وجود داشته باشد تا تجربه مشاهده را کاهش دهد. از کاشت گیاهان در نزدیکی پنجره خودداری کنید. لازم نیست هر سانتی‌متر با گیاهان یا سنگ‌های ریز و درشت پر شود. باید فضای خالی وجود داشته باشند، مانند یک محوطه‌ای از چمن، دریایی از شن یا یک حوض که به بیننده احساس عمیقی می‌بخشد.

 

تکنیک‌های متعدد به ما اجازه می‌دهند که چشم را فریب دهیم تا باور کنیم که باغ وسیع‌تر یا عمیق‌تر از آنچه که دیده می‌شود، است. برای مثال، یک فضای طولانی و باریک، ممکن است از کاشت پراکنده در پیش‌ زمینه با کاشت‌های درختان بزرگ در وسط محوطه استفاده کند تا بیننده را فقط به یک نقطه دید دورتری هدایت کند.

 

رعایت ظرافت و سادگی باغ

همه ما این جمله را شنیده‌ایم:«کمتر، بیشتر است!» معماری ضعیف باغ و استفاده از زیادی از انواع عناصر طبیعی مانند سنگ و گیاهان، به بیننده احساس ناراحتی می‌دهد که این مهم برعکس هدف ما در طراحی باغ ژاپنی است. به عنوان مثال، فانوس‌ها و پاگوداها در برخی باغ‌ها جایگاه ویژه‌ای دارند اما اگر از آنها به عنوان عنصری برای تعریف فضا استفاده می‌شود، باید به حفظ سادگی فضای اطراف آن دقت زیادی شود.

 

وقتی می‌خواهیم منطقه‌ای ایجاد کنیم که ما را به فکر کوه، علفزار یا ساحل دریا بیاندازد، از گیاهانی استفاده خواهیم کرد که معمولاً در منطقه زندگی ما رشد می‌کنند. برای ایجاد صحنه‌ای که هیچ یک از قسمت‌های باغ بر بقیه چیره نمی‌شوند، از ترکیب گیاهان مختلف و رنگ‌های متضاد شاخ و برگ‌ها استفاده کنید.

 

رایج‌ترین درختان مورد استفاده در باغ‌های ژاپنی درختان بامبو، کاج، گیلاس، آلو و ماگنولیا هستند. بامبو مشخصه باغ ژاپنی است. بامبو هنگام وزش باد صدا تولید می‌کند و به محیط جان می‌بخشد. درختان دیگری نیز به دلیل ظاهر شگفت انگیز شاخ و برگ خود در زمان‌های مختلف سال می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند.

 

تاثیر عناصر باغ ژاپنی در برانگیختن احساس 

باغی که به خوبی طراحی شده است، باید دارای شکل‌های طبیعی از زمین، درختان و پوشش گیاهی و مسیرهایی پیاده روی باشد که از نظر مقیاس به اندازه بدن انسان مربوط می‌شود. این مهم باعث می‌شود که بیننده با وضعیت باغ آشنا شود و در نتیجه در آن احساس راحتی کند. باغ‌های ژاپنی در مقیاس انسانی ایجاد می‌شوند تا ارتباط عمیق‌تری با روحیات بشری ایجاد کنند.

 

 

برای مثال، هنگام استفاده از سنگ‌های بزرگ برای برانگیختن احساس کوه یا مسیر آب، استفاده از اندازه‌ها و شکل‌های مختلف برای تکرار مؤثر آنچه در طبیعت می‌بینیم، مهم هستند. به طور مشابه، گیاهان باید در اندازه‌ها و شکل‌های مختلف انتخاب و نگهداری شوند تا حسی از کهنه و جدید بودن را ارائه دهند. این امر باعث می‌شود که نمای باغ با گیاهان یک اندازه پر نشود تا حرکت طبیعی چشم را برای دیدن عناصر مختلف باغ آسان کند.

 

اگر سنگ‌های باغچه و خطوط زمین را به عنوان اسکلت باغ در نظر بگیریم، به همان اندازه مهم است که اندازه ایده‌آل گیاهان را پیدا کنیم. این مهم بدین دلیل است که سنگ‌ها و تپه‌ها رشد نمی‌کنند اما گیاهان بزرگ‌تر خواهند شد. راه حل اصلی این است که همه گیاهان باغ را هرس کنیم تا آنها را متناسب با چیدمان بقیه باغ نگه داریم اما با انتخاب دقیق گیاهان نیز می‌توان این کار را انجام داد.

 

به ندرت می‌توان درختان سایه‌انداز بزرگ را در باغی در ژاپن دید، فقط به این دلیل که با بقیه باغ تناسبی ندارند. این درختان برای پارک‌ها و باغ‌های معبدی در نظر گرفته می‌شوند زیرا اندازه آنها نسبت به فضای اطراف و معماری فضا مناسب‌تر هستند. درختان سایه انداز بزرگ یکی از ویژگی‌های مشترک باغ‌های آمریکایی هستند اما اغلب برای ایجاد سایه در تابستان ضروری می‌باشند. یک راه برای ایجاد تناسب در اندازه عناصر مختلف باغ، استفاده از درختان کوچک‌تر در میان درختان بزرگ‌تر است.

 

آب؛ نشانگرجریان زندگی و آرامش اقیانوس 

آب یک ویژگی اختیاری اما بسیار مطلوب در باغ ژاپنی است. وقتی آب وجود داشته باشد، محیط باغ به حرکت در می‌آید و زنده‌تر می‌شود. به خصوص زمانی که گیاهان رطوبت اطراف را جذب می‌کنند، وجود عناصر مربوط به آب در باغ ژاپنی می‌تواند موثرتر باشد. البته آب می‌تواند در خلاقیت محوطه سازی باغ و باغچه بسیار کاربردی باشد.

آب فضایی را برای انعکاس فراهم می‌کند و باغ را از نظر بصری گسترش می‌دهد. با این حال، گاهی اوقات ایجاد یک منطقه آبی در طراحی باغچه مصنوعی و طبیعی غیرممکن است. اگر چنین است، این امکان را دارید تا سنگ‌ها را طوری بچینید که به نظر برسد در آن منطقه آب وجود دارد.

 

انتخاب متریال خوب برای زیبایی باغ 

انتخاب بهترین مصالح ممکن در ساخت هر باغی مهم می‌باشد. قبل از شروع با مواد موجود در منطقه زندگی آشنا شوید. مواد باکیفیت ممکن است گران باشند اما متریال مناسب را مطابق با بودجه خود خریداری کنید. مشاوره با یک متخصص نیز ممکن است ارزش سرمایه گذاری را داشته باشد.

وقتی صحبت از گیاهان می‌شود، گونه‌هایی را در نظر بگیرید که به خوبی با منطقه زندگی شما سازگاری دارند، حتی اگر یک گیاه مخصوص برای یک باغ ژاپنی نباشند. به همین ترتیب، مراقبت‌هایی که یک گیاه در ابتدا به آن نیاز دارد تا بعداً شما را از سردرد و آشفتگی بیش از حد رشد نجات دهد را در نظر بگیرید.

 

جمع‌بندی: طراحی باغ به سبک ژاپنی؛ فضایی برای تفکر و تامل

هنر و طراحی باغ ژاپنی پس از بیش از 1300 سال در ژاپن و طی 150 سال سفر به نقاط مختلف غرب و شرق، همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد. دلیل دوست داشتنی بودن باغ ژاپنی دشوار است اما برای طراحان، این سبک طراحی همیشه توانایی به تصویر کشیدن ذات طبیعت و انطباق آن با روحیات انسانی است. تقریباً در تمام باغ‌های ژاپنی، اصولی از طراحی مشاهده می‌شوند که ماهیت درونی آن را آشکار می‌کنند. باید از تکنیک‌های باغبانی ژاپنی برای ایجاد فضایی آرامش بخش الهام گرفت که در آن روح به تعالی می‌رود.