شما می‌توانید گیاهان، درختان و سنگفرش‌ها را به باغ اضافه کنید، اما هیچ چیز نمیتواند باغ را مانند یک آبنما تقویت کند. آبنماها می‌توانند ظاهر و احساس کل یک باغ را تغییر دهند.
آنها به عنوان یکی از متنوع‌ترین قسمت‌های تزئینی در باغ در نظر گرفته می‌شوند و معمولاً به عنوان قطعه مرکزی در چشم انداز باغ قرار می‌گیرند. این قطعه می‌تواند نمای بیرونی یک خانه را زیبا کند و جذابیت حیاط یک ملک را افزایش دهد.
سوالات متداول:
کاربرد فواره آبنما چیست؟
فواره یا نازل آبنما وسیلهای است که هنگام خروج آب از لولهی آبنما، آب را در هوا پخش یا پرتاب میکند، که این پرتاب کردن با توجه به ابعاد و شکل فواره متفاوت خواهد بود.
فواید استفاده از آبنما در باغ چیست؟
آبنما علاوه بر افزایش ارزش مادی باغ، فضایی مناسب برای دورهمی خانوادگی در فصل تابستان است، همچنین باعث تنوع و زیبایی باغ نیز می‌شود.
چند مدل پمپ آب وجود دارد؟
1- پمپ آب شناور 2- پمپ آب زمینی 3- پمپ آب خورشیدی
آبنما در باغ های ایرانی
آب در زندگی ایرانی‌ها همیشه از ارزش زیادی برخوردار بوده است. علاوه بر جنبه پاکی آب، علت دیگر ارزش آب می‌تواند کم آب بودن کشور ایران نیز باشد. با توجه به اینکه یکی از عناصر مهم برای زندگی انسان‌ها و سایر موجودات آب است به همین دلیل تقریبا هر بخشی که ساخته‌ی دست انسان بوده، آب نیز به طریقی به آن بخش اضافه شده است.
برخی باغ‌های معروف ایرانی نیز دارای آبنماهای زیبایی هستند که هم به عنوان یک ویژگی زیبا در خانه باغ ایرانی و هم برای آبیاری گیاهان و درختان از آن استفاده می‌کنند.
در گذشته معمولا باغ‌های ایرانی در زمین‌های شیب‌دار ساخته می‌شدند و با ایجاد تنوع در مسیر آب مانند ساخت مسیر پلکانی باعث تنوع در حرکت آب و همچنین صدای آب می‌شدند.
ایرانیان در قدیم معمولا باغ‌های خود را در برخی مناطق گرم و خشک و کم آب احداث می‌کردند و دلیل این کار آنها وجود چشمه‌های آب طبیعی در این مناطق خاص بود.ابعاد و حجم هر باغ بستگی به میزان وجود آب در آن منطقه داشت.
در شهرهای خشک و کویری باغ‌ها از اهمیت خاصی برخوردار هستند مخصوصا در فصل تابستان، دلیل اهمیت باغ ایجاد هوای مطلوب و رطوبت کافی توسط آب بوده، باغ‌های کاشان نمونه‌ای از این باغ‌های با ارزش هستند.
باغ‌های ایرانی مانند باغ ارم شیراز، باغ شاهزاده ماهان کرمان، باغ فین کاشان و… نیز مواردی هستند که دارای آبنماهای زیبا می‌باشند. آبنما که یکی از اصلی ترین عناصر ساخت باغ بوده است، معمولا در جلوی ساختمان اصلی و در جهت طول باغ ساخته می‌شد. این آبنماها به صورت مستطیل، مربع، دایره و چند ضلعی طراحی می‌شدند. آبنماها دارای ابعاد و اشکال متخلفی هستند که با توجه به نیاز و شرایط باغ ساخته می‌شدند.
اجزای آبنمای باغ
بخش‌های مهم آبنمای باغ شامل حوضچه، فواره یا نازل آب و پمپ می باشد، که هرکدام در ابعاد و اندازه مختلفی تولید و قابل استفاده هستند.
فواره یا نازل آبنما
یکی از ویژگی‌های مهم در آبنما فوارهها هستند که در باغ‌های قدیمی نیز مورد استفاده قرار می‌گرفتند. البته امروزه فوارهها در طرح‌ها و سایزهای مختلفی تولید می‌شوند. فواره یا نازل آبنما وسیلهای است که هنگام خروج آب از لولهی آبنما، آب را در هوا پخش یا پرتاب میکند، که این پرتاب کردن با توجه به ابعاد و شکل فواره متفاوت خواهد بود.
نازل‌ها از جنس‌های مختلفی مانند برنج و استیل ساخته می‌شوند. معمولا نازل‌ها در انواع مختلفی تولید می‌شوند که شامل موارد زیر میباشد:
- نازل جت
- نازل قارچی
- نازل قاصدک
- نازل بادبزنی
- نازل قل زن
- نازل کومیت
- نازل لاله
- نازل پرده آب
- نارب بال پرده
- نازل طاووسی
- نازل نیزه ای
- نازل بلند زن
- و…
پمپ آبنما
پمپ آب وظیفه کنترل فشار آب را بر عهده دارد و هنگام خرید آن باید به سایز، شکل و میزان نیرویی که آبنما نیاز دارد دقت شود. انواع پمپ آب شامل موارد زیر میباشد:
- پمپ آب شناور یا مستغرق: همانطور که از نام آن مشخص است این پمپ‌ها برای غرق شدن در آب طراحی می‌شوند. نصب آن آسان است و سروصدا ندارند. مناسب برای آبنماهای کوچک، آبنما خانگی و همچنین آکواریوم خانگی است. جنس آن نیز چدن، استیل و… است.
- پمپ آب زمینی: این پمپ‌ها در محلی خارج از آبنما نصب می‌شوند. پمپ‌های زمینی می‌توانند حجم آب زیادی را به گردش در بیاورند به همین دلیل برای آبنماهای بزرگ مناسب هستند. نصب این پمپ‌ها نسبت به پمپ‌های مستغرق سخت‌تر است و سروصدای بیشتری دارد. تعمیر و نگهداری این پمپ‌ها نیز نسبتا مناسب است. هنگام انتخاب محل پمپ باید دقت شود، زیرا پمپ‌های زمینی نباید تماس مستقیمی با آب داشته باشند.
- پمپ آب خورشیدی: انرژی مصرف شده در این نوع پمپ‌ها از انرژی خورشید تامین می‌شود. ویژگی‌های مهم این پمپ‌ها شامل کمک به محیط زیست، کاهش هزینه‌ها و انرژی می باشد. این آبنماها نیز دارای صدای کمی هستند، همچنین برخی از آنها قابلیت ذخیره انرژی در خود را دارند.
مزیت استفاده از آبنما باغ در محوطه سازی
- املاکی که دارای عناصری مانند پاسیو، دکینگ (decking)، آلاچیق و المان‌های آبی مانند آبنما و آبشار هستند، نسبت به املاکی که فاقد این ویژگی‌ها هستند از ارزش مادی بیشتری برخوردارند.
- با انتخاب درست محل قرار گیری آبنما در پلان محوطه سازی باغ، صدای آب باعث کم شدن سر و صدای خوردرو‌ها یا همسایگان می‌شود.
- یک فضای نشیمن خصوصی در باغ علاوه بر داشتن فضایی برای گفتگو و بازی، نیاز به آرامش نیز دارد. آب باعث ایجاد آرامش در فضا، تعادل در درجه حرارت هوا، فراهم نمودن رطوبت نسبی برای گیاهان و ایجاد طراوت می‌شود. این ویژگی‌ها باعث کمتر شدن یکنواختی و خشکی محیط می شوند.
- طراحی و نورپردازی آبنما در باغ کنار سایر ویژگی‌های باغ می‌تواند زیبایی خاصی را ایجاد کند.
سبک های طراحی آبنما در باغ
منظم (Formal)
آبنماهای منظم وقتی در حیاط سازی کلاسیک با طراحی منظم قرار بگیرند، نمای زیبایی را ایجاد می‌کنند. منظور از طراحی منظم، ساخت آبنماها، آبراهه‌ها و دیگر اجزای باغ با خطوط مستقیم و اشکال هندسی مانند مربع، مستطیل و… است. این اشکال هندسی به صورت متقارن و کلاسیک به کار گرفته می‌شوند.
آبنماها و مجسمه‌های منظم شکل صافی دارند و معمولا از مصالحی مانند سنگ، بتن و فایبرگلاس که قابل قالب‌ریزی هستند برای ساخت این آبنماها استفاده می‌شود. در باغ‌ها و پارک‌ها بهتر است آبنما به صورت منظم طراحی و اجرا شود. برای زیبایی و جلوه بیشتر آبنمای باغ، بهتر است طراحی کلی باغ نیز منظم و هماهنگ با آبنما باشد؛ برای مثال کاشت گیاهان، طرح سنگ فرش و… در باغ به صورت منظم طراحی شوند.
غیرمنظم (Informal)
آبنماهای غیر منظم می‌توانند برای ایجاد ظروف با اشکال غیر هندسی و خیالی و سنتی به صورت قالب ریزی شده ساخته شوند و یا به صورت طبیعی با الهام از طبیعت طراحی شوند. در این نوع آبنماها معمولا از خطوط مستقیم و صاف و حاشیه‌های منظم خبری نیست.
برای ساخت آبنماهای غیرمنظم یا طبیعی بیشتر از سنگ و خاک و گیاهان بومی استفاده می‌شود. این نوع آبنماها نیاز به مساحت کافی برای اجرا دارند. طرح آبنما غیرمنظم می‌تواند یک شکل منحنی و پیچیده داشته باشد، اما برای جلوگیری از راکد شدن مسیر‌های آب بهتر است شکل آن را تا حد امکان ساده طراحی کنید.
نکاتی که باید در طراحی آبنما باغ بدانید.
- آبنما باغ را باید با سایز مناسب انتخاب کرد تا متناسب با محیط اطراف و خانه باشد.
- چند نمونه از سوالات مهم برای خرید آبنما شامل: آبنما به چه مقدار نگهداری نیاز دارد؟ چه میزان صدا تولید میکند؟ متریال‌های محبوب برای ساخت آبنما، از جمله سنگ، فایبرگلاس، سرامیک و فلز چه ویژگی‌هایی دارند؟
- همچنین باید بدانید که مزایای نصب انواع آبنما چیست؟ برای مثال یک آبنما بدون حوض یا مخفی، آبنمایی است که تمام قطعات آن از جمله پمپ و لوله کشی، در داخل آبنما و در زیر زمین مخفی شده است، همچنین نگهداری آسان و استفاده از آب کمتر، فواید آبنما مخفی میباشد.
- انواع آبنما دیواری و سفارشی برای پاسیوها، حیاطها و یا باغ ها ایده‌آل هستند.
نورپردازی آبنما
- چراغ‌های حیاط باعث ایجاد زیبا تر شدن آبنماها خواهند شد.
- چراغ‌های زیر آب علاوه بر تاثیر گذاشتن در نمایش زیبای آب، به زیبایی ماهی‌های درون آبنما نیز کمک می‌کنند.
- با قراردادن نورافکن‌ها در موقعیت‌های مناسب، می‌توان عمق و ارتفاع آبنماهایی که دارای شیب هستند را در شب به راحتی مشخص نمود.
- یکی دیگر از روش‌های ایجاد آبنمای زیبا، ترکیب آبنما و آتش به همراه نورپردازی زیبای آنها است.
انواع ایده‌های طراحی آبنما برای محوطه سازی
این آبنما، یک فضای سنتی به پاسیو یا قسمت ورودی باغ اضافه میکند. صفحه پشتی آبنما دارای خطوط منحنی است و حوض با ارتفاع مناسب خود باعث خوش‌فرم شدن آبنما شده است. آب در این آبنمای دیواری از یک لوله بیرون آمده و به یک حوض می‌ریزد. این آبنما سنتی می‌تواند به راحتی در یک باغ کوچک قرار بگیرد یا یک راهرو را جذاب کند. فقط کافی است اطراف آن را با گیاهان پر کرده تا فضایی سرسبز و خنک ایجاد کنید.
این آبنما بامبو از لوله‌ای با جنس چوب بامبو یا فلز، حوض سنگی و پمپ تشکیل شده است. آبنمای بامبو در هر شکل و اندازه‌ای موجود است و همچنین سبک ها و طرح های مختلفی دارد. این آبنما به عنوان یک راه حل ایده آل برای طراحی باغ ژاپنی است.
یکی دیگر از طراحی‌های زیبا آبنما در باغ ساخت آبنما فواره‌ای با گلدان است. در این روش چند گلدان یک سایز را در فواصل یکسان و به صورت زیبا در باغ قرار می‌دهید و نازل نیز از درون این گلدان‌ها آب را به بیرون هدایت میکند. نمایی که این گلدان‌ها ایجاد می‌کنند معمولا برای فضاهایی مانند باغ یا حیاط های طولانی مناسب هستند. شما می‌توانید با رنگ‌آمیزی گلدان‌ها آنها را به رنگ و طرح دلخواهتان در بیاورید.
طراحی آبنما در میان یک حفره می‌تواند جلوه زیبایی در طراحی باغ ویلا ایجاد کند. اگر هنگام طراحی و ساخت این آبنما از ویژگی‌های طبیعی مانند گیاهان و سنگ‌ها نیز استفاده شود، تصویری از چشمه‌ای که از دل زمین بیرون آمده را به نمایش می‌گذارد. با استفاده از گیاهان آبزی و فانتزی و ماهی‌های رنگارنگ می‌توانید آبنمای زیباتری را داشته باشید.
ترکیب بتن و فلز در ساخت یک آبنما، باعث ایجاد فضایی دنج می‌شود. در انتها نیز آب ها به یک بستر پر شده از سنگ ریخته می‌شوند.
می‌توان آبنمای دیواری را به صورت ترکیب با شومینه‌ای زیبا که از گچ و کاشی ساخته شده، اجرا نمود. درصورت داشتن استخر ترکیب این فضا با استخر مجاور آن نیز می‌تواند گزینه خوبی باشد. همچنین محل مناسبی برای ساخت پاسیو نیز خواهد بود.
با انتخاب ارتفاع مناسب برای آبنما در باغ می‌توان، آبنمای سنگی زیبایی را ایجاد نمود.
طراحی مدرن یک آبنمای دیواری از جنس چوب در کنار گیاهان سرسبز، سنگ ها، نشیمنی به همراه سایه بان و… سبب ایجاد فضای دنج و دوست داشتنی خواهد شد.
با استفاده از انواع سنگ‌ها در سایزهای مختلف و ترکیب آنها به صورت عمودی و افقی می‌توانید یک آبنمای هیجان‌انگیز را در باغ و حیاط خود داشته باشید.
این آبنما با توجه به علاقه کارفرما به سبک فرانسه ساخته شده است. طرح قوسی شکل به همراه ترکیب بتن و سنگ باعث بوجود آمدن این آینما شده است.
با استفاده از چوب و ایجاد جریان آب به صورت قوس دار می‌توانید ترکیب زیبایی در آبنما ایجاد کنید.
این آبنما با طراحی هندسی، دارای یک منبع آب در قسمت بالای خود است که آب را به آرامی از توپ به حوضچه زیرین آن ریخته و از حوضچه به بخش مربع در انتهای آبنما می‌رساند. طرح این آبنما مناسب برای فضاهای مدرن، باغ‌ها، پاسیوها و یا ورودی است. همچنین می‌توانید از آن به عنوان نقطه کانونی در طراحی منظره به تنهایی استفاده کنید و یا با اضافه نمودن گیاهان در اطرافش یک گوشه دنج و خنک ایجاد کنید.
همانطور که در تصویر فوق می‌بینید در اطراف آبنمای سنگی با گذشت زمان گل، خزه یا جلبک تشکیل می‌شود که می‌تواند بر ظاهر طبیعی آن تأکید کند. اگر آبنما سنگی همراه با خزه باشد، بیشتر متناسب با چشم انداز است. این بدان معنی نیست که نیازی به تمیزکاری و نگهداری آبنما سنگی نیست بلکه آبنما باغ را باید حداقل هر سه ماه یکبار تمیز کنید و پمپ آبنما را به طور منظم رسوب‌زدایی کنید تا درست کار کند.
این آبنمای دیواری یک آبنما با طراحی مدرن است که به شکل سنتی درآمده است. پایه بیضی شکل و ستون آن دارای لبه های مربعی شکل هستند. دهانه فلزی جریان آب را تنها در حوضچه آبنما می‌ریزد و صدای آرامش بخشی را ایجاد میکند. طراحی این آبنما در فضای باز می‌تواند یک مسیر پیاده‌رو را تکمیل کند و یا در یک باغ کوچک شهری قرار گیرد یا یک ورودی را تزئین کند.
این آبنما با طرح کوزه برای ایجاد یک فضای جذاب توسط گیاهان با ارتفاع کم محاصره شده است. موقعیت مناسب آبنما باعث جلوه بیشتر آن شده و برای تکمیل فضای باغ بسیار مناسب میباشد.
سخن پایانی
آبنما می‌تواند نقش مهمی در بازسازی حیاط یا فضای داخلی خانه شما داشته باشد، باید در انتخاب سایز و طرح آبنما بسیار دقت کنید تا هزینه‌ای که می‌کنید نتیجه خوب و با دوامی داشته باشد. همچنین شما می‌توانید با مراجعه به مقاله آبنما خانگی در دکوراسیون داخلی منزل اطلاعات کافی درباره آبنما در طراحی داخلی خانه نیز کسب کنید. امیداریم در انتخاب مناسب آبنما راهنما خوبی برای شما باشیم.